Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, dlaczego w jednym miejscu stawia się parafkę, a w innym podpis? Albo dlaczego czasami parafka to za mało i musicie podpisać się pełnym imieniem i nazwiskiem. Koniecznie przeczytajcie, co prawo mówi na ten temat. Kiedy podpis musi być czytelny? W jakich sytuacja możemy podpisać się parafką? Podpis a parafka według przepisów prawa.
Jak wygląda parafka, a jak wygląda podpis?
Parafka i podpis nie mają swoich legalnych definicji. W żadnym z przepisów nie znajdziemy więc ich wyjaśnienia. Co to oznacza? Przepisy prawa w żadnym miejscu nie definiują, czym jest podpis, a czym parafka. Jedynym prawnym zdefiniowaniem tych dwóch pojęć są wyroki sądów.
O ile zdefiniowanie podpisu, w sensie językowym raczej nie dostarcza żadnych problemów – jest to znak graficzny, napisany własnoręcznie, zawierający imię i nazwisko, o tyle zdefiniowanie parafki już tak. Widoczne jest to nawet w samych orzeczeniach. Część orzecznictwa twierdzi, że termin ten oznacza znak ręczny złożony z inicjałów (uchwała SN z 30 grudnia 1993 r., III CZP 146/93), inna, że jest to tak zwany podpis nieczytelny (wyrok SN z 16 maja 2007 r., III CSK 56/07). Zgodnie z komentarzami do Kodeksu Cywilnego parafka jest powtarzalnym znakiem graficznym, skrótem, inicjałem, który może pełnić funkcję podpisu. Komentarze często wskazują, że parafowanie jest sygnowaniem, czyli przygotowaniem do podpisu. Poprzez oznaczenie poszczególnych stron parafą, oświadczenia na nich umieszczone zostają zaakceptowane, a sam dokument został przygotowany do podpisania. Oznaczenie wielostronicowych dokumentów parafą ma zapobiec ich ewentualnej podmianie.
W takim znaczeniu parafy nie można uznać za podpis. Jej złożenie, np. pod umową nie będzie wywoływało skutków prawnych. W znaczeniu prawnym nie jest ona wystarczającym podpisem pod oświadczeniem woli.
Jak powinien wyglądać podpis?
Sam podpis w doktrynie definiowany jest jako słowny znak graficzny, zawierający co najmniej nazwisko nawet w postaci skróconej (czyli z opuszczeniem niektórych liter), zapis nazwiska nie musi być czytelny (Komentarz do Kodeksu Cywilnego pod red. E. Gniewek, 2017, wyd. 8). Podpis pozbawiony nazwiska, ale zawierający np. pseudonim dopuszcza Komentarz do Kodeksu Cywilnego M. Gutowskiego (t. 1, 2016, s. 550). Forma każdego podpisu musi być jednak w sensie graficznym powtarzalna.
Kiedy postawić parafkę, a kiedy podpis
Co do zasady każde oświadczenie woli powinno być podpisane naszym podpisem. Jego parafowanie nie jest więc wystarczające. Odstępstwo może stanowić użycie pieczęci imiennej. Mniej sformalizowane są zasady zawarte w Kodeksie Postępowania Administracyjnego, który nie zakazuje jednoznacznie przyjmowania podań opatrzonych jedynie tzw. parafą, jeżeli w piśmie znajdzie się zindywidualizowanie wnoszącego.
