Duża nowelizacja przepisów Kodeksu postępowania cywilnego wprowadziła również istotne zmiany w procedurze dochodzenia zapłaty zachowku. Jedną z bardziej znaczących jest zmiana właściwości sądu ze względu na dochodzone kwoty. O co chodzi? Zmieniły się kwoty, od wysokości których sprawa może być kierowana do sądu okręgowego lub sądu rejonowego.
Zachowek — sąd właściwy według nowych przepisów
Aby otrzymać zapłatę należnego zachowku, w pierwszej kolejności należy skierować sprawę do sądu. Właściwość sądu nie jest jednak sprawą oczywistą, zwłaszcza jeżeli nie mamy dużego doświadczenia procesowego. Procedura ubiegania się o zachowek wiąże się z ustaleniem dochodzonej kwoty, kwota ta ma ogromne znaczenie, ponieważ jej wysokość decyduje o tym, do jakiego sądu ostatecznie skierujemy sprawę. Do tej pory mógł być to albo sąd rejonowy, albo sąd okręgowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Decyzja uzależniona była od wysokości kwoty, jakiej żądaliśmy tytułem zachowku, czyli wartości przedmiotu sporu. Jeżeli kwota była niższa lub równa 75 000 złotych, to pozew składaliśmy do sądu rejonowego. Jeżeli wyższa, pozew należało kierować do sądu okręgowego.
Już nie 75 tys., a 100 tys.
Po nowelizacji przepisów podwyższona została kwota właściwości sądu okręgowego dla spraw o zapłatę, a tym samym również procesów o zachowek. Jeżeli więc zdecydujemy się na dochodzenie zapłaty zachowku teraz, to nasze roszczenie do kwoty 100 tys. zł będzie rozpatrywał sąd rejonowy jako sąd pierwszej instancji. Sprawa o zapłatę kwoty wyższej niż 100 tys. zł trafi natomiast do sądu okręgowego jako sądu pierwszej instancji. Warto o tym pamiętać, mimo że nie ma różnic w samej procedurze orzekania między jednym sądem a drugim, często sąd rejonowy jest po prostu bliżej naszego miejsca zamieszkania.
Zmiana dotyczy oczywiście spraw wnoszonych po 1 lipca 2023 r. Sprawy, które toczą się już w sądach, nie zostaną przeniesione i będą toczyć się dalej według poprzedniej właściwości. Nie zmieni się również właściwość sądu, do jakiego w tych sprawach będziemy składać apelację. Zasady wnoszenia apelacji również w przypadku spraw toczących się na podstawie nowych przepisów pozostają bez zmian.
