Trybunał Konstytucyjny uznał, że trzykrotne wynagrodzenie za naruszenie praw autorskich jest niezgodne z Konstytucją.
Wiele osób, które zostały posądzone o naruszenie praw autorskich, musiało uiścić wysokie odszkodowania na rzecz instytucji, firm i osób fizycznych, które były poszkodowane. Wszystkie sprawy dotyczyły zwykle art. 79 ustawy o prawach autorskich:
Art. 79
1. Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:
1) zaniechania naruszania;
2) usunięcia skutków naruszenia;
3) naprawienia wyrządzonej szkody:
a) na zasadach ogólnych albo
b) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu;
4) wydania uzyskanych korzyści.
Daje to poszkodowanemu możliwość uzyskania nie tylko naprawienia szkody, czyli uzyskania pełnej kwoty za użytkowanie danego utworu, ale też uzyskania aż trzykrotności tej sumy, co jest już dość sporym „zarobkiem”.
Artykuł 79 trafił do Trybunału Konstytucyjnego dzięki skardze pewnej telewizji kablowej, która nadawała pewne programy, nie mając na to zezwolenia, ale uiszczała opłatę za ich emisję. Właściciel praw zwrócił się do sądu o zasądzenie trzykrotnej wysokości procentowego zysku telewizji kablowej, ale z odliczeniem dotychczasowych wpłat, która ta poczyniła. Sądy kolejnych instancji przychylały się do pozwu i nakazały zapłatę odszkodowania. Od tego odwoływała się telewizja kablowa, twierdząc, że jest ono niewspółmierne do wyrządzonej właścicielowi praw do programów szkody.
Po złożeniu skargi na wyroki sądów, które powoływały się na wspomniany art. 79, Trybunał Konstytucyjny orzekł:
Art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, Nr 94, poz. 658 i Nr 121, poz. 843, z 2007 r. Nr 99, poz. 662 i Nr 181, poz. 1293, z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 152, poz. 1016) w zakresie, w jakim uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa, naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej – w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Oznacza to, że art. 79 narusza zasadę proporcjonalności, przez co odszkodowanie na rzecz poszkodowanych właścicieli praw autorskich w takiej wysokości jest niewspółmierne do wyrządzonej szkody. Wyrok ten powinien utemperować zapędy niektórych właścicieli praw autorskich, którzy dotychczas oczekiwali od pozwanych zapłaty zbyt wysokich odszkodowań. Nie oznacza to także, że naruszający prawa autorskie mogą zacierać ręce, gdyż kary i tak zwykle pozostaną na dość wysokim poziomie, choć teraz będą one trzykrotnie niższe.
Masz problemy związane z naruszaniem praw autorskich lub zbyt wysokim odszkodowaniem i chciałbyś uzyskać poradę prawnika? Z redakcją Bezprawnik.pl współpracuje zespół prawników specjalizujących się w poszczególnych dziedzinach, który solidnie, szybko i tanio pomoże rozwiązać Twój problem. Opisz go pod adresem e-mailowym kontakt@bezprawnik.pl, a otrzymasz bezpłatną wycenę rozwiązania sprawy.
Zdjęcie: Lukas Plewnia/Flickr ze zmianami, CC BY-SA 2.0
