Kiedy Wrocław walczy o to, by fala powodziowa nie zalała części miasta, na terenach położonych w wyższych partiach trwa intensywne sprzątanie i likwidacja szkód. Domy, mosty, ulice – to nie wszystko. Ucierpiały również zabytki. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło decyzję w ich sprawie.
Program „Ochrona zabytków”
Jest to jeden z programów prowadzonych przez resort odpowiedzialny za kulturę i dziedzictwo narodowe. W samym 2024 roku na realizację 458 przedsięwzięć przeznaczono prawie 168,5 mln zł. Resort określa ochronę zabytków jako jeden ze swoich priorytetów. Domyślnie program obejmuje prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane do rejestru zabytków. Głównym beneficjentem programu są w większości wspólnoty wyznaniowe dysponujące zabytkowymi obiektami religijnymi – nie tylko katolickie, w tym roku dofinansowano także remonty świątyń ewangelickich, prawosławnych i żydowskich.
Wsparcie przyznawano także m.in. zabytkowym pałacom, zamkom, fortom, muzeum czy ratuszom.
Odbudowa po powodzi
W ramach tego samego programu Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wydzieli 100 mln zł na osobny priorytet dedykowany zabytkom, które ucierpiały w trakcie powodzi. W normalnych warunkach, w ciągu roku odbywają się dwa nabory na dofinansowania w ramach programu. Od stycznia 2025 roku działać będzie dodatkowy. Dlaczego dopiero od stycznia? Resort tłumaczy to uwzględnieniem czasu, jaki będzie potrzebny na oszacowanie strat i przygotowanie potrzebnej dokumentacji.
Pomoc w szacowaniu strat mają udzielać zespoły terenowe Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Wszystko ma się odbywać w porozumieniu z lokalnymi konserwatorami zabytków i urzędami odpowiadającymi za ochronę zabytków.
Uruchomimy system wsparcia dla zniszczonych zabytków!
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Ochrona zabytków na rok 2025 wydzieli część środków na osobny priorytet dedykowany zabytkom, które ucierpiały na skutek powodzi. Uruchomienie naboru do nowego… pic.twitter.com/Uf5Sl3NHgn
— Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (@kultura_gov_pl) September 19, 2024
Uszkodzone zabytki
Żywiołu nie interesowało to, czy na jego drodze stoi zabytek, blok mieszkalny, człowiek czy zwierzę. Straty w zabytkach można liczyć w milionach złotych. W Lądku-Zdroju dotkliwie ucierpiał XVI-wieczny most św. Jana Nepomucena. W centrum tej samej miejscowości zostały również uszkodzone barokowe i renesansowe kamienice i ratusz. Straty mają być większe niż w 1997 roku. Ucierpiał barokowy klasztor i kościół franciszkanów w Kłodzku, gdzie poziom wody zbliżył się do tego z „powodzi tysiąclecia”.
Pomoc dla powodzian
Rząd uruchomił specjalną stronę, na której podsumowuje wszystkie ogłoszone do tej pory środki pomocy, o które mogą ubiegać się powodzianie – np. finansową, dla kredytobiorców, dla firm, dla rolników, dla osób z niepełnosprawnościami.
