Zgodnie z Ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych twórcy mogą stosować 50% koszty uzyskania przychodu. I to obojętne, czy będą to autorzy wykonujący utwór w ramach umowy o pracę, umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Ważne jednak, by spełnili kilka warunków. W przeciwnym razie skarbówka może zakwestionować zasadność takiego rozliczenia.
Kiedy 50% znajdzie zastosowanie?
Koszty ustalane od wysokości dochodu wysokości 50% będą przysługiwać w trzech przypadkach:
- kosztów z tytułu zapłaty za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii, układu scalonego, wzoru użytkowego, przemysłowego, znaku towarowego lub wzorca zdobniczego;
- opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa do stosowania powyższych
- przychodów uzyskanych z praw autorskich w ramach listy zawodów uprawnionych
Nie dla każdego twórcy
50% koszty uzyskania przychodu będą mieć zastosowanie tylko do twórców, którzy nie zawierają umów w ramach zatrudnienia i których branże czy obszar działalności twórczej znajduje się na liście zawodów uprawnionych. Należą do nich:
- architektura, architektura wnętrz, architektura krajobrazu, inżynieria budowlana, urbanistyka, literatura sztuk plastycznych, wzornictwo przemysłowe, muzyka, fotografika, twórczość audialna i audiowizualna, programy komputerowe, gry komputerowe, teatr, kostiumografia, scenografia, reżyseria, choreografia, lutnictwo artystyczne, sztuka ludowa, dziennikarstwo;
- działalność artystyczna w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
- produkcja audialna i audiowizualna;
- działalność publicystyczna;
- działalność muzealnicza w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
- działalność konserwatorska;
- prawo zależne do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
- działalność badawczo-rozwojowa, naukowo-dydaktyczna, naukowa oraz prowadzona w uczelni działalność dydaktyczna.
Koszty uzyskania przychodu w przypadku twórców spoza listy
Osoby, których działalność nie mieści się w ramach listy wyszczególnionych zawodów, nie będą mogły stosować 50% kosztów uzyskania przychodu. Wtedy w zależności od umowy będą one rozliczane w inny sposób:
- w przypadku umów o pracę – zastosowanie znajdą pracownicze koszty podatkowe;
- w przypadku umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy, do której stosuje się przepisy dotyczące dzieła lub zlecenia – 20% kosztów uzyskania przychodu;
- gdy zawarto umowę z tytułu korzystania lub rozporządzania autorskimi prawami majątkowymi, ale wynagrodzenie nie wynika z umowy o pracę, dzieło, zlecenia lub umów podobnych – koszty w ogóle nie będą stosowane.
Limit przychodu też ma znaczenie
Tylko jeśli twórca nie przekroczy obowiązującego limitu, 50% koszty uzyskania przychodu znajdą zastosowanie. W 2019 roku wynosi on 85 528 złotych. Ustalenie przychodu będzie odbywać się na dwóch zasadach:
- W przypadku praw autorskich – od przychodu pomniejszonego o potrącone w danym miesiącu przez płatnika składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a także na ubezpieczenie chorobowe, których podstawą wymiaru jest ten przychód.
- W pozostałych przypadkach – od czystego przychodu.
50% koszty uzyskania przychodu – kiedy pracodawca może je stosować?
Zgodnie z interpretacją wydaną przez Ministra Finansów, pracodawca będzie mógł stosować 50% koszty uzyskania przychodu tylko w przypadku utworu w rozumieniu Ustawy o prawie autorskim. Niezbędne jest więc by:
- W ramach stosunku pracy powstał utwór będący przedmiotem prawa autorskiego, przejęty następnie przez pracodawcę.
- Istniał dowód potwierdzający stworzenie przez pracownika utworu – może być to oświadczenie pracodawcy i pracownika określające, jak utwór powstał. Samo określenie, że została wykonana praca twórcza nie spełnia tego wymagania. Nie wystarczy także procentowe określenie w umowie o pracę, ile czasu pracownik przeznaczał na pracę twórczą czy ustalenie go na podstawie ewidencji czasu pracy.
- Wyraźne wyodrębnienie honorarium autorskiego od innych składników wynagrodzenia pracownika będącego twórcą. Wysokość honorarium autorskiego może wynikać z umowy o pracę lub innych regulacji – na przykład z regulaminu wynagrodzenia. Niewystarczające będzie także procentowa określenie w umowie o pracę czasu, który pracownik przeznaczał na pracę twórczą czy ustalenie go na podstawie ewidencji czasu.
