Zachowek to najbardziej elektryzujące pojęcie w prawie spadkowym. Dla wielu osób, jest on związany tylko z bezpośrednimi krewnymi i spadkobiercami, a aby uniknąć jego płacenia, wystarczy odpowiedni zapis w testamencie. Przepisy bywają jednak bardziej skomplikowane i zaskakujące, wydziedziczenie nie zawsze oznacza, że problem z zachowkiem się zakończył. Przynajmniej nie gwarantuje tego całkowicie.
Osoba wydziedziczona przez spadkodawcę w testamencie rzeczywiście zostaje pozbawiona prawa do zachowku. Taka jest istota wydziedziczenia. Fakt ten nie kończy jednak całej sprawy związanej ze spadkiem. Przepisy pozwalają na ubieganie się o zachowek również dzieciom wydziedziczonego. Na jakich zasadach?
Zachowek dla dzieci wydziedziczonego
Wydziedziczony spadkobierca w świetle prawa traktowany jest tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. Oznacza to, że przy normalnym dziedziczeniu w jego miejsce wchodziliby jego zstępni. To z kolei oznacza, że wchodziliby oni w jego prawa i obowiązki. Idąc tym torem, nabywają oni również prawa do zachowku. Mówi o tym wprost art. 1011 Kodeksu Cywilnego.
Zstępni wydziedziczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę.
Dzieci wydziedziczonego nabywają więc prawo do zachowku, chyba że one również zostały przez spadkodawcę wydziedziczone w testamencie. W każdym innym przypadku mogą się ubiegać o zachowek w takiej samej wysokości i na takich samych zasadach jak ich rodzic, gdyby nie został wydziedziczony.
Wyższy zachowek dla małoletnich
W takich sytuacjach kwota zachowku liczona jest na ogólnych zasadach. Wynosi więc on połowę wartości udziału, jaki przysługiwałby spadkobiercy w przypadku dziedziczenia ustawowego. Inna kwota liczona byłaby w przypadku spadkobiercy małoletniego, takim osobom przysługuje zachowek w wysokości 2/3 udziału spadkowego. O wystąpieniu o zachowek w sytuacji wydziedziczenia, warto pomyśleć więc w szczególności w sytuacji, gdy dzieci wydziedziczonego są małoletnie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami procedura ubiegania się o zachowek jest taka sama, ale jak widać powyżej, wyższa jest kwota możliwa do żądania. Oprócz przysługujących kwot warty do zapamiętania jest również termin przedawnienia zachowku, który upływa 5 lat od ogłoszenia testamentu.
