Film braci Sekielskich przelał czarę goryczy i wywołał szeroką dyskusję w społeczeństwie o bezkarności sprawców czynów pedofilskich. Rząd nie pozostał bierny i w odpowiedzi na społeczne dyskusje i oczekiwania wprowadza zmianę wysokości kar za niektóre przestępstwa. Jest to jednak zarazem najlepszy strategicznie moment do wprowadzenia gruntownych zmian w Kodeksie karnym, z pominięciem szerokich konsultacji.
Walka z pedofilią i reforma Kodeksu karnego
Resort sprawiedliwości informuje na swojej stronie internetowej, że rząd przyjął pakiet zmian, pod tytułem „bezwzględna walka z pedofilią”. Warto od razu wyjaśnić, że zmieni się nie tylko górna granica kary w wypadku czynów pedofilskich, ale także szereg innych kwestii, o których się głośno nie mówi.
Podwyższony zostać ma tzw. wiek zgody z obecnych 15 lat, do lat 16. Resort zapewnia, że w ten sposób poszerzony zostanie krąg dzieci, które będą korzystać z ochrony przed czynami pedofilskimi. Wprowadzony zostanie zarazem przepis, na podstawie którego sąd będzie mógł odstąpić od wymierzenia kary albo nadzwyczajnie ją złagodzić, w przypadkach, gdy wiek sprawcy i ofiary będzie bardzo zbliżony, a okoliczności nie będą wskazywać na zaistnienie przemocy i wykorzystywania seksualnego, lecz wspólne relacje. Jest to konstrukcja niezwykle kontrowersyjna, o czym zresztą wspominaliśmy.
Kolejną zmianą jest modyfikacja zakresu przedmiotowego instytucji przedawnienia. Nie będzie ono dotyczyć czynów pedofilskich, co pozwoli na pociągnięcie do odpowiedzialności sprawcy w każdym czasie.
Docelowo zakłada się również wprowadzenie kolejnych typów kwalifikowanych wykorzystywania seksualnego osoby małoletniej. Do tej kategorii należeć będzie również obowiązek wymierzenia kary pozbawienia wolności w wysokości nie mniejszej niż dolna granica kary zwiększona o połowę, w wypadku, gdy sprawcą molestowania będzie opiekun ofiary.
Kolejną istotną zmianą będzie poszerzenie zakresu ujawnianych informacji w rejestrze pedofilów. Projekt zakłada uzupełnienie rejestru o zawód wykonywany przez sprawcę. Takie działanie ma na celu umożliwienie lepszego profilowania sprawców i efektywniejsze zapobieganie przestępstwom tego rodzaju.
Reforma Kodeksu karnego 2019
Wprowadzenie powyższych zmian skutkuje jednak przeprowadzeniem dużo szerszej reformy w przepisach. Pierwszą kluczową i niezwykle znaczącą zmianą jest rozszerzenie katalogu kar. Zgodnie z obecnym stanem prawnym, kary, jakie sądy orzekać mogą w sprawach karnych, to
- grzywna
- ograniczenie wolności
- kara pozbawienia wolności (od 1 miesiąca do 15 lat)
- kara 25 lat pozbawienia wolności
- kara dożywotniego pozbawienia wolności
Ogłoszenie jakiś czas temu w mediach, że za czyny pedofilskie grozić będzie do 30 lat pozbawienia wolności, oznacza zarazem, że do wprowadzenia takiej zmiany należy zmodyfikować ustawowy katalog kar — i jest to zmiana niezwykle istotna i doniosła.
Katalog kar zostanie, zgodnie z wcześniej zapowiadanymi zmianami, rozszerzony tak, aby umożliwić orzekanie kar pozbawienia wolności aż do 30 lat. Zlikwidowana zostanie również kara 25 lat pozbawienia wolności.
Co istotne, wprowadzona zostanie możliwość wymierzenia kary bezwzględnego dożywotniego pozbawienia wolności. Sprawca szczególnie zdegenerowany nie będzie mógł liczyć na przedterminowe zwolnienie, co tyczyć się również będzie sprawców czynów pedofilskich.
Surowsze kary i nowe typy przestępstw
Oprócz zmian, o których jest niezwykle głośno, zmodyfikowana w sposób istotny zostanie część szczególna Kodeksu karnego — w zakresie kar, ale także katalogu czynów zabronionych. Za zabójstwo grozić będzie od 10 do 30 lat więzienia, za spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała ze skutkiem śmiertelnym od 5 do 30 lat więzienia. Z kolei za porwanie dla okupu ze szczególnym udręczeniem i fałszerstwo pieniędzy, grozić będzie od 5 do 25 lat więzienia.
Wyższe kary będą również grozić za rozbój (od 2 do 15 lat), także z użyciem broni (3 do 20 lat), a także za doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, udział w zorganizowanej grupie przestępczej, porwanie dla okupu, pozbawienie wolności ze szczególnym udręczeniem i handel ludźmi (od 3 do 20 lat)
Wprowadzone zostaną również nowe przestępstwa i typy przestępstw, jak:
- przygotowanie do zabójstwa (od 2 do 15 lat więzienia)
- przyjęcie zlecenia zabójstwa (od 2 do 15 lat)
- uchylanie się od naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem (od 3 miesięcy do 5 lat)
- kradzież zuchwała bez względu na wartość skradzionej rzeczy (od 6 miesięcy do 8 lat więzienia)
Część nadchodzących zmian to z pewnością zmiany na lepsze. Są one jednak niezwykle szerokie, a walka z pedofilią jest najwidoczniej jedynie głośnym hasłem, mającym na celu przykrycie ogromu procedowanych zmian, chociaż w tym zakresie z grubsza rozsądnych.
