Wynagrodzenie w ramach umowy o pracę – wbrew pozorom – jest zobowiązaniem, które wcale nie ustaje automatycznie po śmierci pracownika. To z kolei oznacza, że możliwe jest dziedziczenie pensji po zmarłym. Na jakich zasadach się to odbywa?
Dziedziczenie pensji po zmarłym. Jak wygląda kwestia wypłaty wynagrodzenia po zmarłym pracowniku?
Śmierć pracownika wprawdzie powoduje automatyczne wygaśnięcie stosunku pracy, ale warto pamiętać, że to samo nie dotyczy wcale świadczenia ze stosunku pracy – czyli m.in. wynagrodzenia. Co więcej, na podstawie m.in. przepisów Kodeksu pracy możliwe jest dziedziczenie pensji po zmarłym – czyli wypłaty ostatniego wynagrodzenia, którego zmarły nie zdążył odebrać.
Zgodnie z art. 63[1] par. 2 Kodeksu pracy,
Prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.
Tym samym w pierwszej kolejności dziedziczenie pensji po zmarłym przypada małżonkowi zmarłego pracownika. Nie ma przy tym znaczenia, czy małżonkowie byli np. wcześniej w separacji lub czy jeden z nich złożył już pozew o rozwód – istotne jest tylko to, czy w chwili śmierci jednego z małżonków związek małżeński nadal trwał.
Jeśli nie małżonek, to kto?
Może się jednak zdarzyć, że zmarły pracownik nie był w związku małżeńskim. W takiej sytuacji, zgodnie z przepisami, prawo do dziedziczenia wynagrodzenia przysługuje członkom rodziny spełniającym warunki do uzyskania renty rodzinnej. Z kolei renta rodzinna przysługuje członkom rodziny zmarłej osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy (lub spełniała warunki, by uzyskać jedno z tych świadczeń). W praktyce oznacza to, że aby inni członkowie rodziny niż małżonek mieli prawo do dziedziczenia pensji po zmarłym, to zmarły musiał być np. emerytem, który dorabiał do świadczenia emerytalnego, ewentualnie – który pobierał zasiłek emerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Członkami rodziny, którzy są uprawnieni do renty rodzinnej (przy założeniu, że zmarłemu przysługiwała renta lub emerytura) są m.in. dzieci (także dzieci przysposobione czy dzieci drugiego małżonka). Dotyczy to jednak wyłącznie dzieci do 16. roku życia (chyba że dziecko kontynuuje naukę lub jest całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji). Oprócz tego do renty rodzinnej mogą być uprawnieni także rodzice zmarłego – pod warunkiem, że ten bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.
Nie tylko wynagrodzenie
Warto jeszcze podkreślić, że osobom do tego uprawnionym przysługuje nie tylko wypłata wynagrodzenia po zmarłym, ale również – np. nagrody jubileuszowej czy ekwiwalentu za zaległy urlop. Oprócz tego dziedziczeniu podlegają również odszkodowania należne od pracodawcy, odprawy czy świadczenia rzeczowe.
W razie braku osób uprawnionych do dziedziczenia wynagrodzenia i innych świadczeń po zmarłym pracowniku prawa majątkowe po zmarłym pracowniku wchodzą do spadku – ale dopiero w takiej sytuacji. Wtedy podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego.
