Tegoroczni maturzyści zaczynają mniej lub bardziej entuzjastycznie świętować. Niedawno pojawiły się bowiem wyniki egzaminów dojrzałości. Niektórzy absolwenci szkół średnich nie mają jednak powodów do radości. Czy możliwe jest odwołanie od wyników matur w 2021 roku?
Odwołanie od wyników matur 2021
Niezdanie matury to nie jest koniec świata. Nie jest ona wyznacznikiem w zasadzie niczego szczególnego, a jej przydatność w większości odnosi się do procesu rekrutacji na studia. Uczelnie państwowe – w zakresie finansowanych ze środków publicznych studiów dziennych – w oparciu o egzaminy dojrzałości tworzą listy rankingowe, zaś „dobra” matura jest coraz częściej niezbędna także podczas rekrutacji do uczelni prywatnych – szczególnie tych lepszych.
Jeżeli jednak już do egzaminu dojrzałości się podeszło, to warto go zdać. Dlatego też maturzyści, którym egzaminu zdać się nie udało, z reguły podchodzą do egzaminu poprawkowego. Jest to „tradycyjna” droga, ale trzeba też pamiętać o możliwości odwołania się od wyników matur.
Jest bowiem tak, że czasem zdarza się, iż negatywny wynik nie jest wynikiem braku wiedzy (lub szczęścia) egzaminowanego, a wiąże się z błędami w zakresie oceniania pracy. Dlatego też przewidziano możliwość zweryfikowania wyników działań osoby sprawdzającej pracę maturalną.
W pierwszej kolejności należy jednak skorzystać z uprawnienia wglądu do pracy. Dopiero po przejrzeniu pracy zakwestionować można poprawność w zakresie naliczania punktów. Jeżeli nie przyniesie to odpowiedniego skutku, to egzaminowanemu przysługuje odwołanie do organu wyższej instancji, ale od początku.
Odwołanie od wyników matur 2021 – wgląd do pracy
Samo uprawnienie wglądu do pracy wynika z art. 44zzz ustawy o Systemie oświaty, jednakże dużo więcej szczegółów – podanych w bardziej przystępnej formie – znaleźć można w tegorocznym dokumencie pn. „Informacja o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu maturalnego obowiązująca w roku szkolnym 2020/2021”. W sekcji 15.5 wskazuje się, iż absolwent ma:
prawo wglądu do sprawdzonej i ocenionej swojej pracy egzaminacyjnej […]
Warto zaznaczyć, że wytyczne wynikające z powyższej „informacji” zostały uchylone przez zarządzenie dyrektora CKE (w związku z COVID-19), choć w praktyce sposób wglądu do prac nie zmienił się w istotny sposób. Niemniej odsyłam do dokumentu.
Co istotne, wglądu dokonuje się osobiście i nie można skorzystać z pełnomocnika. Sam wniosek o wgląd do pracy składa się do dyrektora właściwej okręgowej komisji egzaminacyjnej w ciągu 6 miesięcy od daty wydania aneksu, zaświadczenia lub świadectwa. Sam wniosek może być złożony osobiście, bądź przez pełnomocnika – a także złożony drogą elektroniczną, bądź też pocztą tradycyjną. W takim wniosku należy zawrzeć:
- imię i nazwisko zdającego
- PESEL zdającego
- dane teleadresowe zdającego chcącego uzyskać wgląd do pracy
- adres pocztowy
- w miarę możliwości adres e-mail lub numer telefonu komórkowego
- nazwę i adres szkoły
- wskazanie prac, do których wgląd zdający chce uzyskać oraz termin egzaminu (podstawowy/poprawkowy)
Formularz dostępny jest na stronie właściwej OKE.
Same wnioski o wgląd do pracy rozpatrywane i przyjmowane są od dnia wydania przez OKE świadectw, tj. w roku 2021 od dnia 5 lipca.
Jak szybko otrzymać można odpowiedź?
Dyrektor OKE – w miarę możliwości konsultując termin z wnioskodawcą – w ciągu nie później niż 5 dni roboczych od daty otrzymania wniosku wyznacza termin wglądu do pracy – tj. dzień oraz godzinę – a także miejsce. W szczególnie uzasadnionych przypadkach (wynikających np. z niepełnosprawności) można przeprowadzić wgląd poza siedzibą komisji okręgowej.
Sam termin może zostać zmieniony, a w wypadku usprawiedliwionego spóźnienia (w razie możliwości) przesuwa się go o godzinę w górę. Na wgląd do pracy należy zabrać dokument tożsamości. Sam czas wglądu jest nie dłuższy niż 25 minut (można go w uzasadnionych przypadkach przedłużyć).
Podczas wglądu osoba z ramienia OKE obecna przy procedurze udziela informacji, czy jest w stanie odpowiedzieć na pytania merytoryczne. Osoba realizująca wgląd może korzystać z zasad oceniania zadań. Sama praca nie może być kserowana, jednakże możliwe jest robienie jej zdjęć – i to właśnie w urządzenie zdolne do robienia fotografii dobrej jakości najlepiej ze sobą zabrać.
Można także robić notatki, a kartki formatu A4 winna zorganizować właściwa OKE. Co ważne, przybory piśmiennicze niekoniecznie będą – z powodu pandemii – dostępne. Podobnie jak z uwagi na COVID-19 pracę można przeglądać jedynie osobiście.
Wniosek o weryfikację sumy punktów
Odwołaniem się od wyników matury jest złożenie wniosku o weryfikację sumy punktów. Należy go złożyć do dyrektora właściwej OKE w terminie 2 dni roboczych od daty wglądu – z wykorzystaniem takich kanałów, jak w wypadku wniosku o udostępnienie pracy do wglądu. Wzory wniosków są dostępne na stronach odpowiednich komisji.
Komisja dokonuje weryfikacji sumy punktów w ciągu 7 dni do daty złożenia wniosku, zaś w ciągu 14 dni od złożenia wniosku należy pisemnie poinformować zdającego o tym, czy „odwołanie” zasługiwało na uwzględnienie. Jeżeli zaś odpowiedź będzie negatywna dla egzaminowanego, to skorzystać można z „drugiej instancji”.
Rzeczonym organem drugiej instancji jest Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. Odwołanie od negatywnej decyzji w przedmiocie weryfikacji sumy punktów należy złożyć w ciągu 7 dni od otrzymania ww. do KEA, ale za pośrednictwem dyrektora właściwej OKE.
W odwołaniu należy wskazać zadanie lub zadania, co do których pojawia się problem co do naliczenia punktów. Należy także zawrzeć uzasadnienie, w którym bezwzględnie konieczne jest wykazanie, że sposób rozwiązania zadania:
- jest merytorycznie poprawny
- spełnia warunku określone w poleceniu do danego zadania egzaminacyjnego, a także instrukcji
Pozytywne rozstrzygnięcie KEA skutkuje wydaniem świadectwa maturalnego, bądź jego zmianą, zaś od negatywnego nie ma już – niestety – odwołania.
