Pracownicze Plany Kapitałowe mają – w założeniu – pomóc nam oszczędzać, tak, żebyśmy po przejściu na emeryturę mogli dysponować dodatkowymi środkami. Co jednak, jeśli ktoś umrze przed wypłatą środków z funduszu? Czy dziedziczenie środków z PPK jest w ogóle możliwe?
Dziedziczenie środków z PPK: zasady dziedziczenia
Po pierwsze – dziedziczenie środków z PPK jest jak najbardziej możliwe, co z pewnością jest dobrą informacją dla wszystkich uczestników PPK chcących – w razie śmierci przed wypłatą środków – przekazać je najbliższym.
Kto dziedziczy środki z Pracowniczych Planów Kapitałowych? Uczestnik programu może wskazać instytucji finansowej (zarządzającej środkami na jego rachunku PPK), kto dokładnie otrzyma środki z PPK po jego śmierci. Może to być jedna osoba, ale równie dobrze – może to być kilka osób, które np. otrzymają zebraną przez zmarłego kwotę w równych częściach. Uczestnik, chcąc wyznaczyć osoby upoważnione do odziedziczenia środków, powinien złożyć pisemne oświadczenie w instytucji finansowej. Ważne jest także to, że uczestnik może również określić, jaki procent środków otrzymają upoważnione osoby. Jeśli tego nie zrobi, środki zostaną rozdzielone po równo.
Jeśli jednak uczestnik PPK nie wskaże osób uprawnionych do odziedziczenia środków, pieniądze zgromadzone na koncie trafią po prostu do jego spadkobierców. Tym samym osoby, którym zależy na tym, by środki z PPK trafiły do rodziców czy dzieci, powinny rozważyć jak najszybsze złożenie oświadczenia. Warto też pamiętać, że dyspozycję można zmienić w każdej chwili – np. wskazując nową osobę uprawnioną.
Połowa środków z PPK zawsze trafi jednak do małżonka
Jest jednak pewien haczyk – nie wszyscy zdają sobie sprawę z faktu, że dziedziczenie środków z PPK mimo wszystko podlega pewnym ograniczeniom, nawet jeśli uczestnik złożył oświadczenie i wskazał osoby upoważnione do odziedziczenia środków. Zgodnie z przepisami, jeśli uczestnik PPK w chwili śmierci pozostawał w związku małżeńskim, to połowa środków zgromadzonych na koncie PPK trafi do małżonka – w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot wspólności majątkowej. Tym samym może czasem dochodzić do sytuacji, że środki (a przynajmniej ich część) trafią do małżonka mimo braku woli ze strony zmarłego (który np. nie zdążył wziąć rozwodu albo wolałby całość środków ofiarować komuś innemu).
Co ważne, jeśli małżonek zmarłego będzie chciał uzyskać dostęp do tych środków, musi przedstawić w instytucji finansowej zarówno akt zgonu jak i akt małżeństwa oraz oświadczenie (w postaci papierowej) o stosunkach majątkowych między małżonkami. Środki zostaną przekazane w ciągu 3 miesięcy – w postaci wypłaty transferowej lub w gotówce.
Jeśli uczestnik PPK w chwili śmierci nie pozostawał w związku małżeńskim, środki w całości trafią do osób upoważnionych, wymienionych w oświadczeniu. Z kolei jeśli uczestnik PPK nie wydał dyspozycji, to środki (w części lub w całości) zostaną wliczone do spadku i będą podlegać dziedziczeniu na zasadach ogólnych.
Co ważne, osoby upoważnione nie muszą przedstawiać dodatkowych dokumentów, aby otrzymać środki z PPK.