O ile w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych skalą czy ryczałtowców raczej nie ma większych wątpliwości co do wysokości składki zdrowotnej za styczeń, o tyle w przypadku liniowców – pojawiają się już pewne problemy. Wykładnia ZUS i MF jest właściwie zgodna, jednak eksperci nadal są przekonani, że to błędna interpretacja przepisów.
Składka zdrowotna za styczeń dla liniowców. Wciąż są wątpliwości
Składka zdrowotna za styczeń dla przedsiębiorców na skali i liniowców jest obliczana nie od dochodu – jak będzie w kolejnych miesiącach – ale od 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z IV kwartale 2021 r. Podstawa wymiaru wynosi zatem w tym przypadku 4665,78 zł.
O ile w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych oczywiste wydaje się, że składka zdrowotna za styczeń wynosi zatem 419, 92 zł (9 proc. z 4665,78 zł), o tyle w przypadku liniowców pojawia się pewien problem. O ile ZUS i MF upierają się, że składka zdrowotna za styczeń dla liniowców wyniesie tyle samo, co dla przedsiębiorców na skali, o tyle eksperci mają wątpliwości i wskazują, że składka powinna wynosić 4,9 proc. podstawy. W kolejnych miesiącach przedsiębiorcy, którzy wybrali podatek liniowy, będą płacić składkę właśnie w wysokości 4,9 proc. dochodów (liczonych jako przychody pomniejszone o koszty) z miesiąca bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, za który dokonywane jest rozliczenie. Tym samym na przykład składka za luty będzie obliczana na podstawie dochodów ze stycznia.
MF tłumaczy, ale mgliście
9 proc. składki zdrowotnej za styczeń dla liniowców wydaje się na pierwszy rzut oka pozbawione sensu. Zwłaszcza, że – zgodnie z przepisami – składka zdrowotna dla osób prowadzących działalność pozarolniczą, opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT (czyli właśnie dla liniowców) wynosi 4,9 proc. podstawy wymiaru składki. Jednocześnie składka nie może wynieść ostatecznie mniej, niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Dlaczego zatem składka zdrowotna za styczeń dla liniowców ma wynosić jednak 9 proc. podstawy wymiaru? Jak mgliście tłumaczy MF w odpowiedzi na pytanie DGP, gdyby przedsiębiorcy nie zapłacili 9-procentowej składki za styczeń,
zaistniałaby niemożliwa do zaaprobowania z perspektywy dyrektyw wykładni systemowej sprzeczność w stosowaniu przepisów regulujących sposób określenia podstawy składki zdrowotnej (w skali miesiąca i w skali roku). Ponadto przyjęcie tej wąskiej wykładni art. 79 ustawy zmieniającej doprowadziłoby do retroaktywnego zastosowania przepisów regulujących określenie wysokości należnej składki w skali roku, bowiem przy obliczaniu wysokości składki dla stycznia 2022 r. należałoby uwzględnić rok składkowy, dla którego ten miesiąc przynależy, a więc okres od 1 lutego 2021 r. do 31 stycznia 2022 r.
Czy takie wyjaśnienie faktycznie jest przekonujące? Dla części ekspertów – nie. Jak wskazują, przepisy przejściowe dotyczą wyłącznie podstawy wymiaru, a nie wysokości stopy procentowej składki. Tym samym jeśli liniowcy mieliby płacić 9 proc. składki zdrowotnej za styczeń, powinno to być wyraźnie zaznaczone w przepisach przejściowych.
Co zatem mogą zrobić przedsiębiorcy? Z jednej strony – dostosować się do wykładni MF i ZUS i zapłacić 9-procentową składkę zdrowotną za styczeń. Z drugiej strony – jeśli płacić nie chcą – muszą przygotować się na ewentualne spory z ZUS-em, a nawet na batalię sądową. Oba rozwiązania niestety nie są zbyt atrakcyjne.
