Polski Ład oznacza zmiany na wielu poziomach. Jak się okazuje, nie chodzi jedynie o zmiany podatkowe, program mieszkaniowy („Mieszkanie bez wkładu własnego”) czy Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, ale i o uprawnienia skarbówki. Z jednej strony urzędnicy zyskają nowe możliwości karania i kontrolowania przedsiębiorców, z drugiej – skarbówka będzie mogła sprawdzać konta bankowe na wcześniejszym etapie niż do tej pory.
Skarbówka będzie mogła sprawdzać konta bankowe na wcześniejszym etapie. MF uspokaja, ale wątpliwości pozostają
Obecnie fiskus może żądać od banków informacji objętych tajemnicą bankową dopiero po postawieniu podatnikowi odpowiednich zarzutów. Okazuje się, że wkrótce ma się to jednak zmienić. Jak donosi money.pl, już od 1 lipca 2022 r. skarbówka będzie mogła sprawdzać konta bankowe już na wcześniejszym etapie – czyli podczas postępowania w sprawie. Tym samym zyska uprawnienia większe niż… przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, czyli prokuratorzy. Wszystko przez to, że w jednym z przepisów słowo „podejrzany” zastąpiono „osobą fizyczną”.
Zmiana była tak kosmetyczna, że prawdopodobnie nie została po prostu zauważona przez większość posłów i senatorów pracujących nad przepisami. Można zatem podejrzewać, że była to po prostu „wrzutka” (z czego obecny obóz rządzący jest znany od dawna), która miała niepostrzeżenie zostać uchwalona razem z innymi przepisami.
Co jest celem zmiany przepisów? W teorii chodzi o ułatwienie pracy organom skarbowym. W praktyce jednak zaniepokojeni są zarówno specjaliści i prawnicy, jak i Związek Banków Polskich. Fiskus będzie mógł bowiem zbierać dodatkowe informacje o podatnikach – teoretycznie chronione tajemnicą bankową – już na etapie wykonywania czynności sprawdzających. Obecnie gromadzenie danych możliwe jest dopiero na etapie postępowania podatkowego.
MF tłumaczy zmianę przepisów tym, że obecne brzmienie przepisu („podejrzany” zamiast „osoba fizyczna”) uniemożliwia skarbówce pozyskanie informacji z banku na etapie postępowania w sprawie. MF stara się zatem uspokajać, twierdząc, że skarbówka będzie mogła pozyskać wybrane informacje dopiero wtedy, gdy już wszczęte jest postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające. Tym samym nie będzie mogła zwrócić się do banku z żądaniem podania danych o koncie wybranego, losowego podatnika, czego teoretycznie można byłoby się obawiać. Specjaliści nie mają jednak wątpliwości, że nawet jeśli faktycznie tak będzie, to i tak ochrona prywatności obywateli zostanie znacząco zmniejszona.
Czego będzie mogła dowiedzieć się skarbówka?
Fiskus będzie mógł pozyskać dane o posiadanych przez podatnika (lub współposiadanych) kontach bankowych, obrotach i stanach tych rachunków (w tym – o obciążeniach rachunków i wpływach), pełnomocnictwach do kont posiadanych przez podatnika, a nawet – do danych o nadawcach i odbiorcach obciążeń i wpływów. Oprócz tego skarbówka będzie mogła na etapie postępowania przygotowawczego wystąpić również o dane dotyczące posiadanych lub współposiadanych rachunków pieniężnych, zawartych umowach kredytowych/pożyczki czy nabytych za pośrednictwem banku akcji Skarbu Państwa lub obligacji państwowych. Tym samym skarbówka zyskuje dzięki temu właściwie pełen wgląd w sytuację finansową podatnika – i od lipca będzie mogła to zrobić na wcześniejszym niż do tej pory etapie.
