Takie pojęcia jak „hotel”, „hostel”, „pensjonat” czy „schronisko” od razu kojarzą się z pewnym zestawem udogodnień, czy – mówiąc szerzej – standardem. Mało kto jednak wie, że są to nazwy ściśle prawem uregulowane. Oznacza to, że by móc się nazwać hotelem, spełniać trzeba określone wymogi. Każda gwiazdka, to konkretne wyposażenie, standardy, a nawet wygląd obsługi.
Klasyfikacja obiektów hotelarskich
Na rynku hotelarskim przez wiele lat – po zmianie ustrojowej – funkcjonowała tzw. wolna amerykanka. Dopiero od relatywnie niedawna przepisy precyzyjnie regulują klasyfikację obiektów hotelarskich, stawiając jednoznaczne wymogi, które spełniać musi konkretny obiekt, chcący świadczyć usługi pod konkretną nazwą.
Pozwala to na jednoznaczne ustalenie, kiedy hotel może nazwać się *, **, ***, **** czy też *****. Umożliwia także prowadzenie działalności hotelarskiej w innej formie, niż tradycyjny hotel. Hostele, pensjonaty, schroniska, czy schroniska młodzieżowe różnią się znacznie od hoteli, ale nie jest tak, że mogą być beznadziejnie wyposażone.
Zgodnie z ustawą o usługach hotelarskich nazwy takie, jak „hotel”, są prawnie chronione i odnosić się mogą jedynie do obiektów, które spełniają określone standardy. Jakie? Najbardziej istotnym aktem prawnym w tym temacie jest rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie.
To rozporządzenie w sposób klarowny (poprzez tabelkę) określa wymogi konkretnych obiektów. Co do gwiazdek, to wymogi podzielone są na szereg kategorii. Jedną z nich jest konstrukcja obiektu. W hotelach 3-5 gwiazdkowych konieczne jest to, by wszystkie budynki były połączone zabudowanymi przejściami. Można od tego odstąpić wyjątkowo w miejscowościach o charakterze wypoczynkowo-rekreacyjnym.
Obiekty jednogwiazdkowe, choć nie kojarzą się z komfortem, obarczone są jednak szeregiem wymogów. Wejście do recepcji musi być bezpośrednie, a także chronione przed napływem powietrza z zewnątrz. Otoczenie obiektu zawierać musi twardą nawierzchnię, a roślinność powinna być zadbana. Motele muszą mieć ponadto obowiązkowo miejsca postojowe.
Hotele i motele jednogwiazdkowe – punkt wyjścia
Konieczna są: wentylacja, ogrzewanie obiektu, instalacja sanitarna (ciepła woda 24/7), komfort akustyczny, czy adekwatne oświetlenie. Dla gości musi być także dostępny telefon oraz fax w recepcji. Jeżeli jednogwiazdkowy hotel lub motel ma więcej niż 4 piętra przestrzeni dla gości, to wymagana jest również winda (albo schody ruchome).
Prawo nakłada także wymagania co do wielkości recepcji. Konieczne jest zapewnienie toalety w części ogólnodostępnej. Muszą się w niej znajdować obowiązkowo:
- umywalka z blatem lub półką
- dozownik do płynnego mydła
- pojemnik na papier i odpady
- suszarka do rąk lub ręczniki
- wieszaki ścienne
- pisuar w WC męskim
W części mieszkalnej w obiektach 1-gwiazdkowych (motelach i hotelach) pokój jednoosobowy musi mieć 8 mkw, dwuosobowy – 10, trzyosobowy – 14, a czteroosobowy – 16 metrów kwadratowych. W większych pokojach odpowiednio 4 metry na każdą kolejną osobę.
Ciekawe są wymogi co do mebli. W hotelach i motelach nie mogą znajdować się łóżka piętrowe. Przepisy odnoszą się łóżek pojedynczych i podwójnych (określając ich minimalny rozmiar). Są też meble (w 1-gwiazdkowych mogą być wielofunkcyjne, z wyjątkiem łóżek).
Do tego: nocny stolik lub półka przy każdym łóżku, wnęka garderobiana (co najmniej 3 wieszaki na osobę), biurko lub stół, krzesło (1 na osobę, minimum 2 na pokój), lustro oraz wieszak ścienny. Do tego lampka nocna i oświetlenie ogólne. Ponadto dywanik przy łóżku, zasłony (rolety/żaluzje), materiały informacyjne, popielniczka (w pokojach dla palących), kosz na śmieci. Każdy hotel/motel 1-gwiazdkowy musi oferować także budzenie, podawanie śniadań oraz przechowalnie bagażu, a nawet pieniędzy.
Są też szerokie wymogi co do toalet. Co istotne, w hotelach 25% pokoi musi mieć toaletę (w motelach 10%), ale w obiektach nowo budowanych już 100%.
Więcej gwiazdek – wyższy standard
Wymogi zasadniczo uregulowane są w taki sposób, że obiekty 1-gwiazdkowe zawierają pewne wymogi minimalne, a wyższa klasyfikacja nieco je modyfikuje, bądź pewne udogodnienia dodaje. Niemniej powyższe elementy wyposażenia, czy pewne rozwiązania konstrukcyjne, obowiązkowo znajdować się muszą w każdym hotelu lub motelu – to po prostu minimum.
Konkretne reguły odnoszą się do konkretnych rodzajów obiektów, zaczynając się np. dopiero od 2, czy 3 gwiazdki. Na przykład dopiero w obiektach 4-5-gwiazdkowych obowiązkowo należy zapewnić wodę mineralną. Dla kontrastu mogę wskazać, że jedynie w hotelach 5-gwiazdkowych istnieje obowiązek oferowania takich udogodnień, jak:
- klimatyzacja
- winda nawet wówczas, gdy są tylko dwie kondygnacje
- sejf
- minibar
- waga osobowa w łazience
- płaszcz kąpielowy
Rozporządzenie znaleźć można tutaj, a liczba wyjątków i regulacji szczególnych jest na tyle wysoka, że warto się z nim samemu zapoznać. Od niektórych wymogów można także – warunkowo – odstępować. Na przykład w obiektach położonych w miejscowościach turystycznych.
Z tego systemu klasyfikacji wypływa jeden naczelny wniosek – obiekt, który nazywa się hotelem lub motelem, zapewniać musi pewne minimum. Ciepła woda w kranie, czysta pościel, dostęp do telefonu, a dziś również w pełni wyposażona toaleta czy dostęp do śniadań, to coś, co nie każdemu się kojarzy z obiektem 1-gwiazdkowym.