Rodzice i opiekunowie prawni powinni zdawać sobie sprawę z faktu, że utrata prawa do 500 plus jest możliwa – i nie chodzi wyłącznie o sytuację, gdy dziecko osiąga pełnoletność.
Utrata prawa do 500 plus
Program „Rodzina 500 plus” ma na celu wsparcie finansowe rodzin, które zdecydowały się na posiadanie dziecka. Początkowo program miał pozytywnie wpłynąć na strukturę demograficzną kraju (i zwiększyć liczbę urodzeń dzieci), jednak ostatecznie sami rządzący przyznali, że ten cel nie został osiągnięty.
Obecnie świadczenie 500 plus jest przyznawane na każde dziecko w rodzinie do 18. roku życia. Warto jednak mieć świadomość, że możliwa jest utrata prawa do 500 plus – i nie chodzi wyłącznie o sytuacje, gdy dziecko osiąga pełnoletność.
Po pierwsze – utrata prawa do świadczenia następuje w sytuacji, gdy rodzic lub osoba wychowująca dziecko nie złoży wniosku w odpowiednim terminie. Brak wniosku w terminie oznacza utratę ciągłości wypłaty świadczenia. Obecny okres świadczeniowy trwa od 1 czerwca 2022 do 31 maja 2023 r. Ciągłość wypłacania świadczenia mogła zostać zachowana pod warunkiem, że wniosek złożono do 30 kwietnia. Jeśli ktoś złożył wniosek o 500 plus do 30 czerwca, ZUS wypłacił świadczenie z wyrównaniem. Jeśli ktoś się spóźnił i złożył (lub dopiero złoży) wniosek po 30 czerwca, świadczenie będzie przysługiwać od miesiąca złożenia wniosku.
Kiedy wypłata świadczenia może zostać wstrzymana?
W niektórych przypadkach – nawet, jeśli formalności zostały dopełnione – wypłata świadczenia również będzie wstrzymana. Mowa m.in. o sytuacji, gdy dziecko trafi do placówki opiekuńczo-wychowawczej, rodziny zastępczej, aresztu śledczego lub zakładu karnego.
Świadczenie 500 plus może być odebrane także wtedy, gdy rodzice lub prawni opiekunowie pobierają podobny rodzaj świadczenia poza granicami Polski. Chodzi o sytuację, gdy cała rodzina – wraz z dziećmi – mimo obywatelstwa polskiego, mieszka poza granicami kraju. W takim wypadku następuje utrata prawa do 500 plus.
Prawo do 500 plus można też stracić w innych sytuacjach
Należy jednocześnie pamiętać, że prawo do pobierania 500 plus traci się również wtedy, gdy niepełnoletnie dziecko zawrze związek małżeński. Polskie prawo dopuszcza taką możliwość w wyjątkowych sytuacjach – np. gdy kobieta, która ukończyła 16. rok życia, jest w ciąży. Utrata prawa do 500 plus następuje też w przypadku, gdy niepełnoletnie dziecko zaczyna pobierać świadczenie na… własne dziecko.
Warto również zdawać sobie sprawę z faktu, że utrata prawa do świadczenia następuje też, gdy dziecko rozpoczyna kształcenie w szkole wojskowej lub innej placówce, która zapewnie jego nieodpłatne pełne utrzymanie.
Teoretycznie 500 plus można stracić też za marnotrawienie środków
Utrata prawa do świadczenia pieniężnego może też nastąpić – przynajmniej teoretycznie – gdy rodzice lub opiekunowie prawni dziecka marnotrawią środki i przeznaczają je wyłącznie na zaspokojenie swoich potrzeb (zwłaszcza takich jak używki). Organ rentowy ma w takiej sytuacji przekształca świadczenie w formę pomocy rzeczowej lub opłacania usług. W praktyce jednak takie przypadki są marginalne; ponadto udowodnienie, że rodzice lub opiekunowie marnotrawią środki może być bardzo trudne.
