Program 500 plus niedługo zamienić się ma w 800 plus. Waloryzacja jest oczywistością, skoro świadczenie pozwalało rodzinom na coraz mniej. Warto jednak zastanowić się, czy rodzice są jakkolwiek rozliczani z tego, jak dysponują środkami. Co grozi za trwonienie 500 plus?
Co grozi za trwonienie 500 plus?
Rządzący wielokrotnie podkreślali, że program 500 plus (który zamieni się w 800 plus), jest wyrazem zaufania rządzących do Polaków. Takie deklaracje miały oczywiście wymiar głównie polityczny, aby wywołać wśród elektoratu poczucie zaopiekowania i poważnego traktowania. Program wsparcia nie ma dlatego (co do zasady) formuły bonów czy świadczeń rzeczowych, ale właśnie przekazania pieniędzy, z którymi rodzice mogą zrobić wszystko – oczywiście wydając (lub oszczędzając) każdą złotówkę wyłącznie po to, by dzieciom żyło się lepiej.
W praktyce jednak, wsparcie państwa wydawane jest na różnorakie cele. W pewnej mierze zapewne faktycznie na alkohol, papierosy i inne – mało przydatne dzieciom – zakupy. Niektórzy wspierają się 500 plus przy spłacie rat kredytu – na mieszkanie również. Oczywiście nie można do jednego worka wrzucać wszystkich, ale skoro wsparcie wyraża się w przekazywaniu gotówki rodzicom, to różny sposób ich spożytkowania nie powinien dziwić. Można jednak uznać, że program 500 plus nie oznacza wsparcia dzieci – jeżeli rodzice nie są rozsądni.
Zapowiedzi rządzących, jakoby już za rogiem czekał program 800 plus – będący w zasadzie waloryzacją programu – spotkały się z różnym odbiorem. Znowu pojawiają się głosy, że to wyrzucanie pieniędzy w błoto, niszczenie gospodarki, premiowanie niezaradności. Nie brak głosów, że rodzice będą mogli marnotrawić jeszcze więcej pieniędzy – ale co na ten temat mówi prawo?
Kara za trwonienie 500 plus?
Program 500 plus to tzw. świadczenie wychowawcze, przyznawane na mocy ustawy o Pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Pieniądze z programu nie są zastrzykiem gotówki, a świadczeniem, które ma ściśle określony cel, którym jest
częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych
Ta sama ustawa zawiera także „karę” za marnotrawienie świadczenia.
W przypadku gdy osoba marnotrawi wypłacane jej świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je niezgodnie z celem, należne świadczenie wychowawcze w całości lub w części jest przekazywane jej odpowiednio przez kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług
Jeżeli rodzic pobiera 500 plus niezgodnie z celem, to… pieniędzy już nie zobaczy. Taka zmiana wymaga wydania jednak odpowiedniej decyzji administracyjnej. Skąd organ dowie się o takiej sytuacji? Może to wynikać np. z donosu. Wtedy ZUS zwraca się do dyrektora centrum usług społecznych o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Jeżeli ten wykaże marnotrawienie środków, ZUS zwróci się do ośrodka pomocy społecznej w celu ustalenia okoliczności takiej sytuacji. Uniemożliwienie przeprowadzenia wywiadu spowoduje automatyczne zawieszenie wypłaty środków, a nawet utratę prawa do 500 plus.
Skrajne przypadki, jak przepijanie 500 plus (w szczególności połączone z innymi okolicznościami) i niezapewnianie dziecku realizacji niezbędnych potrzeb socjalnych, mogą być uznane za zachowania sprzeczne z dobrem dziecka. Może to być podstawą wszczęcia procedury ograniczenia lub nawet pozbawienia władzy rodzicielskiej
