Zgodnie z prawem urzędnicy skarbowi mają prawo wglądu do kont bankowych obywateli. Przepisy, które obowiązują od 1 lipca 2022 roku, umożliwiają naczelnikom urzędów skarbowych zażądanie od banków udostępnienia pewnych informacji o ich klientach. Chodzi o informacje takie jak m.in.: liczba rachunków i pełnomocnictw do dysponowania rachunkami bankowymi oraz obroty i stan tych rachunków wraz z podaniem wpływów, obciążeń rachunków i ich tytułów. Przed wejściem nowych przepisów w życie prawo do wnioskowania o takie informacje mieli szef Krajowej Administracji Skarbowej oraz naczelnik urzędu celno-skarbowego.
Kontrola konta bankowego – skarbówka prześwietla Polaków
Niejasność przepisów dotyczących prawa podatkowego, opierających się na „przesłankach otwartych”, sprawia, że ich interpretacja może być różna. Duże trudności połączone z równie dużym zdziwieniem pojawiają się, gdy w ramach kontroli nasze konto bankowe zostanie zablokowane. To poważny problem, zwłaszcza jeśli nie mamy w domu zaskórniaków.
Jak przekazało Ministerstwo Finansów, nowe uprawnienia nie mogą być stosowane bez uzasadnionej przyczyny i bez powiązania z popełnionymi czynami, stanowiącymi przedmiot postępowania przygotowawczego prowadzonego w sprawie osoby, którą podejrzewa się o popełnienie przestępstwa. Tyle w teorii, bo w praktyce wygląda to nieco inaczej, a na celowniku skarbówki może znaleźć się w sumie… każdy.
Nowe przepisy, na mocy których skarbówka działa od ponad roku, przyczyniły się do zajęcia około 3,2 miliona rachunków bankowych, co stanowi wzrost o około 200 tys. w porównaniu do roku 2021. Mimo zapewnień resortu finansów, że działania organów skarbowych mieszczą się w normie, wiele osób uważa, że wzrost bezpośrednio wynika z zastosowania nowego prawa. Według niektórych większą aktywność administracji skarbowej można tłumaczyć rosnącymi potrzebami budżetowymi państwa. Rząd intensywnie szuka dodatkowych pieniędzy, dlatego „zleca” skarbówce, by ta dogłębniej badała finansową uczciwość obywateli.
Banki nie mogą odmówić
Jak wynika z prawa bankowego: bank, w tym osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji i w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje.
Jednak zgodnie z Ustawą o prawie bankowym z 29 sierpnia 1997 roku banki są zobligowane do udostępniania informacji chronionych tajemnicą bankową określonym podmiotom. Wśród nich znajdują się m.in. inne banki oraz instytucje kredytowe – w zakresie, w którym informacje te są niezbędne do realizacji operacji bankowych oraz tych związanych z wierzytelnościami. Informacje te należy udostępnić także np. sądom lub prokuraturze w związku z toczącym się postępowaniem o przestępstwo, w tym przestępstwo skarbowe. Również skarbówce banki nie mogą odmówić. Klient banku nie ma więc podstaw do zgłaszania jakichkolwiek pretensji wobec banku, który udostępnił skarbówce jego dane.
