Na początku listopada cmentarze w Polsce przeżywają prawdziwe oblężenie. Święto Zmarłych i Dzień Zaduszny skłaniają nas do odwiedzania grobów naszych rodzin. Czy jednak na pewno wiemy, jak zachować się na cmentarzu? Często nie zdajemy sobie sprawy, jak łatwo tam o mandat.
W listopadzie większość z nas wybiera się na cmentarze, aby zapalić znicze, czy złożyć kwiaty na grobach naszych bliskich. Często wybieramy się tam całymi rodzinami, spotykamy sąsiadów, znajomych, dalszą rodzinę. Czujemy się swobodnie, chociaż zdajemy sobie sprawę z powagi tego miejsca. Jednak w niektórych przypadkach swobodne zachowania mogą wpędzić nas w kłopoty i do domu wrócimy z mandatem…
Cmentarz to miejsce publiczne, więc tych rzeczy tam nie rób…
Cmentarze są obiektami ogólnodostępnymi, w których obowiązują podwyższone standardy zachowania. Wynika to jednak z norm społecznych i dobrego obyczaju, nie z samej litery prawa. Przepisy jednak bardzo często odnoszą się właśnie do tych aspektów, w związku z czym za zachowania społecznie napiętnowane, sprzeczne z ogólnie przyjętymi zasadami, również możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności. Na cmentarzu najczęściej możemy odpowiadać za czyn wyszczególniony w artykule 51 kodeksu wykroczeń, który stanowi, że:
Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Należy również pamiętać o tym, że na terenie cmentarza obowiązują ograniczenia takie jak w pozostałych miejscach publicznych. Nie można więc zaśmiecać terenu cmentarza (zasadniczo wyrzucenie zapałki już może zostać uznane za zaśmiecanie), nie można również spożywać alkoholu (a wciąż zdarzają się przypadki, że ludzie chcą napić się przy grobie zmarłego, aby w ten sposób uczcić jego pamięć, lub w jakiś sposób zagłuszyć własne poczucie straty.
Inną kwestią jest palenie papierosów – o ile pozostaje dylemat, czy ogólnokrajowe prawo zabrania palenia akurat na cmentarzu (coraz więcej cmentarzy decyduje się jednak na wprowadzenie zakazu palenia w swoim regulaminie), to za samo wyrzucenie zgaszonego papierosa nie do śmietnika, a na trawę, czy pod nogi, narażamy się już na odpowiedzialność.
Regulamin cmentarza może wprowadzić dodatkowe restrykcje
Najwięcej obostrzeń zwykle jest wyrażonych w regulaminie cmentarza. Większość polskich nekropolii zdecydowała się na wprowadzenie zakazu palenia. Innym częstym postanowieniem cmentarnego regulaminu jest zakaz wprowadzania na teren obiektu czworonogów, czy zakaz korzystania na terenie cmentarza z hulajnóg, czy rowerów.
Tłumaczenie, że nie zna się regulaminu cmentarza, nie jest w tym przypadku wytłumaczeniem, gdyż zwykle jest on udostępniony (na przykład przy wejściu, czy w innym widocznym miejscu), a wchodząc na teren cmentarza, naszym obowiązkiem jest zaznajomienie się z zasadami tam panującymi.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że prawo prawem, jednak nie zawsze za wyszczególnione powyżej zachowania dostaniemy mandat. Przede wszystkim w większości przypadków nie poniesiemy konsekwencji, ponieważ nikt na nasze zachowanie nie zwróci uwagi. Jednak jeżeli będziemy mieli pecha lub jeżeli nieodpowiednie zachowania będą uporczywe, możemy wrócić do domu ze znacznie mniej zasobnym portfelem.
