Świat zmienia się na naszych oczach nie do poznania. Coraz to nowsze technologie wypierają te, które jeszcze niedawno były uważane za szczyt nowoczesności. Telewizory zmieniły nie tylko kształty na bardziej smukłe, ale również uzyskały jakość obrazu niemal niewyobrażalną jeszcze kilka lat temu. Moc obliczeniowa komputerów z początku stulecia przestaje robić wrażenie w zestawieniu z interaktywnym zegarkiem. Komórki wyparły telefony stacjonarne, po czym same zostały zastąpione przez smartfony. Te urządzenia zdążyły już odmienić nasze życie w wielu aspektach. Doskonałym przykładem może być to, w jaki sposób wydajemy nasze pieniądze.
Kiedyś ciężko było sobie wyobrazić zakupy bez gotówki, rachunki z kolei opłacaliśmy na poczcie czekając w długich kolejkach i płacąc często wygórowaną prowizję za taką usługę. Należało również pilnować, by taki przelew zrobić z odpowiednim wyprzedzeniem – poczta potrafiła przetrzymywać pieniądze około dwóch tygodni. Z czasem banki zaczęły oferować swoim klientom karty płatnicze i kredytowe, które znacząco ułatwiły płacenie za zakupy. Z czasem ewoluowały one w stronę kart zbliżeniowych, które to nie wymagają już każdorazowego wpisywania kodu PIN przy płatności. Wraz z upowszechnieniem się internetu pojawiła się także możliwość wykonywania przelewów przez bankowość elektroniczną. Nie powinno więc dziwić, że wraz z nastaniem generacji smarfonów pojawiła się kolejna technologia, która ułatwi życie konsumenta. Tym razem jest to wręcz rewolucja, a na imię jej „płatności mobilne”.
IKO, iKasa, NFC, HCE, Google Pay, BLIK – historia płatności mobilnych w Polsce
Istotą płatności mobilnych jest możliwość robienia transakcji smartfonem, bez konieczności korzystania z gotówki czy karty kredytowej. Obecnie można to robić zbliżeniowo, tak jak w przypadku nowszych kart płatniczych, bądź przez wpisanie do terminala kodu wygenerowanego w aplikacji banku. Nie zawsze jednak tak było. Do prekursorów tej metody robienia zakupów należałoby wskazać chociażby iKasę oraz IKO. Pierwsza była oferowana między innymi przez Alior Bank oraz Getin Bank, druga to po prostu wcześniejsza wersja aplikacji mobilnej banku PKO Banku Polskiego. Obydwie służyły do robienia zakupów w sklepach. Opierały się na jednorazowo generowanych w aplikacji kodach, które należało okazać kasjerowi w sklepie i zaakceptować potem taką płatność w telefonie.
Innym sposobem na mobilne płatności była technologia NFC (ang. Near-Field Communication). Pozwalała ona na robienie zakupów zbliżeniowo, jednak wymagała posiadania zarówno specjalnego modułu w telefonie, jak i karty SIM obsługujące NFC. Dodatkowo funkcję należało uprzednio odblokować u operatora. Zakupy można było robić za pomocą specjalnych aplikacji. Rozwinięcie tej technologii stanowi HCE (ang. Host Card Emulation), które cechuje się nieco większą prostotą obsługi. Z HCE korzysta na przykład usługa Google Pay. Pozwala ona na powiązanie karty kredytowej lub płatniczej z aplikacją na smartfonie, co z kolei umożliwia robienie przy jego użyciu zakupów.
W chwili obecnej szybko rośnie popularność polskiego rozwiązania z kategorii płatności mobilnych czyli BLIKA – w 2017 r. użytkownicy aplikacji bankowych z BLIKIEM wykonali 33 mln płatności, w sklepach internetowych 22 mln. BLIK to krajowy system płatności stworzony przez Polski Standard Płatności. Spółka ta należy do grupy wiodących banków działających na polskim rynku. Jej udziałowcami są: Alior Bank, Bank Millennium, Bank Zachodni WBK, ING Bank Śląski, mBank oraz PKO Bank Polski. BLIK różni się od wspomnianych wyżej rozwiązań przede wszystkim filozofią działania. Zamiast opierać się o karty debetowe – fizycznie istniejące lub wirtualne – stanowi rozwinięcie i unowocześnienie koncepcji aplikacji generującej jednorazowe kody wykorzystywane w trakcie poszczególnych transakcji.
Zróżnicowane wymagania poszczególnych technologii. Użytkownicy iPhonów i Windowsa nie z każdej opcji mogą skorzystać
Jeżeli chodzi o samo płacenie za pomocą aplikacji, wszystkie trzy opcje działają spełniają swoją funkcję. Są jednak pewne niuanse, na które użytkownicy smartfonów powinni zwrócić uwagę. Przede wszystkim, zarówno technologia HCE jak i Google Pay mają swoje wymagania sprzętowe. Nie wydają się one być wygórowane, jednak absolutna konieczność korzystania z systemu Android, w wersji przynajmniej 4.4, oraz posiadania modułu NFC eliminuje z grona ich użytkowników posiadaczy iPhonów oraz telefonów z systemem Windows Phone. BLIK pod tym względem jest dużo przystępniejszy.
Nie wymaga on żadnej osobnej aplikacji. Został on zintegrowany z aplikacjami poszczególnych banków, które oferują swoim klientom możliwość korzystania z tego systemu. Obecnie jest ich dwanaście: PKO BP, ING Bank Śląski, mBank, Bank Millenium, BZ WBK, Alior Bank, Getin Bank, Raiffeisen Polbank, Inteligo, BGŻ Paribas, Orange Finanse, T-Mobile Usługi Bankowe oraz Credit Agricole. Jest to lepszy wynik, niż w przypadku konkurencyjnych rozwiązań. HCE oraz Google Pay wspiera po jedenaście banków, do tego w przypadku BLIKA są to wszystkie największe banki w Polsce. Warto także podkreślić, że jest to platforma cały czas rozwijana. Niedługo korzystać z niego będą mogli również klienci banku Pekao SA.
Aby skorzystać z BLIKA wystarczy w terminalu podczas robienia zakupów wpisać wygenerowany w aplikacji banku sześciocyfrowy kod BLIK a potem zatwierdzić płatność w telefonie. Kod BLIK jest ważny dwie minuty, a po wygaśnięciu generowany jest kolejny. BLIK nie wymaga ani posiadania karty płatniczej w żadnej formie, ani zbliżania telefonu do terminalu – co odróżnia go od konkurencyjnych rozwiązań. Wystarczy telefon, który mamy zawsze przy sobie z aplikacja mobilną banku, uczestnika systemu BLIK.
Nie tylko płacenie za zakupy przy użyciu smarfona – BLIK daje swoim użytkownikom o wiele więcej możliwości.
Użyteczność płatności mobilnych nie kończy się tylko na zakupach ze smartfonem. O ile Google Pay umożliwia płacenie w niektórych aplikacjach mobilnych, jak chociażby Uber, pyszne.pl czy Allegro, o tyle w przypadku BLIKA możliwości są na dzień dzisiejszy niemal nieograniczone. W przypadku typowych płatności internetowych system ten z powodzeniem może zastąpić tradycyjne sposoby robienia przelewów. Aplikacja z dostępem do BLIKA spokojnie zastąpi nam chociażby fizyczne karty kodów ze zdrapkami czy dokonywanie płatności za pomocą karty kredytowej.
BLIK dostępny jest obecnie praktycznie we wszystkich polskich sklepach internetowych. Płatności BLIKIEM udostępniają już swoim klientom najpopularniejsi operatorzy, tacy jak PayU, Przelewy24, Dotpay, Tpay, Sky-Pay, Tranferuj.pl czy Paybynet. Jakby tego było mało, niektóre aplikacje bankowe dają możliwość zapamiętania sklepu lub przeglądarki internetowej, jeśli wyrazimy na to zgodę, przy następnych zakupach nawet nie będziemy musieli wpisywać sześciocyfrowego kodu. a jedynie potwierdzić płatność w aplikacji banku. Jak sama nazwa wskazuje, OneClick BLIK pozwala na zatwierdzenie płatności jednym kliknięciem – czynności, które kiedyś zajmowały minuty teraz można wykonać w ciągu paru sekund.
Nie jest to bynajmniej koniec tego, co oferuje BLIK. Oprócz płatności w sklepach internetowych i stacjonarnych BLIK umożliwia bezpieczną wypłatę pieniędzy z bankomatu. Wystarczy w bankomacie wybrać opcję „Wypłata BLIK”, a na ekranie przepisać kod BLIK wygenerowany w aplikacji banku i następnie zatwierdzić wypłatę w aplikacji na telefonie.
System ten pozwala również na międzybankowe błyskawiczne przelewy – na numer telefonu, a także na wystawianie czeków. Przelew na numer telefonu nie wymaga od użytkownika znajomości numeru rachunku osoby, które chce przekazać pieniądze – wystarczy, ze korzysta ona z tej funkcjonalności i znamy jej numer telefonu. Pieniądze przekazywane są natychmiast, bez żadnych opłat. To doskonała funkcja do wzajemnych rozliczeń – rozliczamy się łatwiej niż przy pomocy gotówki, której często nie mamy przy sobie.
By odbiorca mógł z kolei skorzystać z wystawionego przy pomocy BLIKA czeku, nie musi nawet mieć telefonu czy konta w banku – wystarczy dziewięciocyfrowy numer oraz otrzymane od nadawcy hasło.
Błyskawiczny rozwój płatności mobilnych w Polsce. BLIK błyskawicznie się rozwija, gotówka powoli odchodzi do lamusa.
Zgodnie z danymi Narodowego Banku Polskiego, na koniec września 2017 r. użytkownicy BLIKa mogli skorzystać z 245 tysięcy punktów handlowo-usługowych, z 218 tysięcy terminali płatniczych, 75 tysięcy klepów internetowych oraz 17 tysięcy bankomatów w całej Polsce. Przy tak szerokiej palecie opcji oraz ich bardzo szerokiej dostępności, nie powinno dziwić, że BLIK robi się coraz popularniejszy wśród konsumentów. W III kwartale zeszłego roku łączna wartość transakcji dokonanych za pomocą tego systemu wyniosła 1,226 miliarda złotych. Co więcej, w porównaniu z poprzednim kwartałem, BLIK odnotował wzrost w wysokości aż 23%. Rośnie również liczba jego użytkowników. W III kwartale 2017 r. wyniosła ona 5,3 miliona – co oznacza wzrost o 18% z poziomu 4,5 milionów klientów. Każdego dnia za jego pomocą dokonywanych jest przeszło 90 tysięcy transakcji.
Płatności mobilne stają się powoli coraz ważniejszym sposobem wydawania pieniędzy. Są dużo szybsze i wygodniejsze od tradycyjnych alternatyw. Dodatkowo, są one bardzo bezpieczne – wszystkie mechanizmy zabezpieczające gwarantują, że nasze pieniądze nie trafią do rąk niepowołanych osób. Zaryzykować można stwierdzenie, że są one bezpieczniejsze niż chociażby powszechne już korzystanie z kart kredytowych czy tradycyjny sposób wypłacania pieniędzy z bankomatu. W przypadku systemu BLIK mamy dodatkowo do czynienia z platformą z jednej strony bardzo przystępną i prostą w obsłudze, z drugiej zaś zapewniającą swoim klientom dostęp do ogromnej ilości opcji na terenie całej Polski. System ten znacząco ułatwia codzienne czynności oraz stanowi znaczący krok w przyszłość. Mając takie środki w swoim smartfonie gotówka naprawdę przestaje być do czegokolwiek potrzebna.
