Kryterium dochodowe przekroczone o 7,82 zł nie pozbawia 500 plus

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku orzekł, że nieznacznie przekroczone kryterium dochodowe nie pozbawia prawa do świadczenia 500 plus.

Zasady sprawiedliwości społecznej

Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

Na cytowany wyżej art. 2 Konstytucji powołała się pewna matka z Pomorza, której odmówiono świadczenia 500 plus, gdyż przekroczyła kryterium dochodowe o 7,82 zł. Zarówno prezydent miasta, jak i Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie znalazły powodów, by odstąpić od literalnej wykładni przepisu wprowadzającego kryterium dochodowe. Zdaniem matki było to złamaniem zasad sprawiedliwości społecznej.

Trybunał Konstytucyjny odmówił zbadania sprawy

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku nabrał wątpliwości, czy wprowadzający kryterium dochodowe przepis ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci jest zgodny z Konstytucją. Skierował więc pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego. Ten jednak uznał, że ustawodawca popełnił zaniechanie prawodawcze, a takowe nie podlega kognicji TK. WSA musiał więc sam dokonać wykładni tego przepisu.

Kryterium dochodowe według WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny postanowił odstąpić od literalnego brzmienia przepisu i dokonać jego wykładni systemowej i celowościowej. Toteż zinterpretował przepis tak, by dał się według niego pogodzić z Konstytucją i celem ustawy. I orzekł następująco:

Przekroczenie określonego w nim [przepisie ustawy – MB] kryterium dochodowego o kwotę pozbawioną z punktu widzenia kosztów wychowania dzieci jakiegokolwiek ekonomicznego znaczenia – nie stoi na przeszkodzie przyznaniu świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko na podstawie powołanego przepisu. Odmowa przyznania świadczenia wychowawczego w takim przypadku pozostawałaby bowiem w rażącej sprzeczności zarówno z celem ustawy, jak i z urzeczywistnianymi przez Rzeczpospolitą Polską, zgodnie z art. 2 Konstytucji RP, zasadami sprawiedliwości społecznej.

Co dalej z kryterium dochodowym?

500 plus na pierwsze dziecko od lipca wydaje się nieuniknione. Ale pomimo tego, że kryterium dochodowe zostanie i tak zniesione, wyrok WSA rodzi pytanie, co z resztą rodziców, którzy nieznacznie przekroczyli kryterium dochodowe. Bowiem na razie ono obowiązuje, a decyzje, którymi odmówiono im świadczenia, nadal są w mocy. I chyba ten wyrok wiele w tych sprawach nie zmieni. Gdyby to TK uznał przepis za niekonstytucyjny, przysługiwałaby ludziom skarga o wznowienie postępowania w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego. Ale to tylko wyrok WSA. A każdy sąd jest samodzielny i samodzielnie dokonuje wykładni przepisów. Zatem może, ale nie musi podzielić wykładni WSA w Gdańsku.