Nauczyciele od początku trwania strajku są straszeni otrzymaniem niższego wynagrodzenia. Skoro nie podejmują swoich obowiązków, ich pensja powinna zostać obniżona proporcjonalnie do nieprzepracowanych dni. Pomimo że Ministerstwo Edukacji Narodowej i Regionalna Izba Obrachunkowa stoją na stanowisku, że wynagrodzenie nauczycieli za strajk nie przysługuje, przepisy pozwalają jednak na ich wypłatę.
Wynagrodzenie nauczycieli za strajk
Kwestia wypłaty wynagrodzenia zasadniczego w czasie strajku została uregulowana w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Zgodnie z art. 23 ust. 2 zd. 1 pracownikowi w okresie strajku nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, zachowuje on jednak prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz inne uprawnienia wynikające ze stosunku pracy. Na tej podstawie RIO, jak i MEN stoją na stanowisku, że nie nauczycielom za czas strajku nie przysługuje wynagrodzenie.
Z drugiej jednak strony ta sama ustawa pozwala na zawarcie porozumienia, w ramach którego pracodawca może wypłacać pracownikowi wynagrodzenie w czasie strajku. Na możliwość zawarcia takiego porozumienia zwraca uwagę ZNP w oficjalnym oświadczeniu.
Warunkiem jest zawarcie porozumienia pomiędzy pracodawcą a zakładową organizacją związkową, która działa na terenie danej placówki, dotyczące zakończenia sporu zbiorowego. Żeby uniknąć potrącenia w kolejnym miesiącu (nauczyciele otrzymują wynagrodzenie z góry) porozumienie musi określać, że pracownicy otrzymają wynagrodzenie. Porozumienie będzie podstawą prawną do wypłaty wynagrodzenia.
Stanie się tak dlatego, że przepisy Kodeksu Pracy pozwalają na uznanie porozumienia za źródło prawa. Mówi o tym art. 9 § 1 k.p., który wskazuje, że przez prawo pracy rozumie się również postanowienia układów zbiorowych pracy, inne porozumienia zbiorowe, regulaminy i statuty określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z 7 września 1999 roku (I PK 243/99).
Strajk nauczycieli a potrącenie wynagrodzenia
Osobną kwestię stanowi samo potrącenie wynagrodzenia. Kodeks Pracy i Karta Nauczyciela (art. 87 k.p. oraz art. 91c KN) określają ściśle przypadki, w których można go dokonać. Wśród nich są roszczenia alimentacyjne, sumy egzekwowane na mocy tytułów egzekucyjnych, zaliczki pieniężne oraz kary finansowe. Żadne z przepisów nie wspomina o potrąceniu z wynagrodzenia związanym ze strajkiem.
Jak więc widać pozbawienie pensji strajkujących może okazać się bardziej skomplikowane niż sądzono.
