Karta Praw Podatnika to regulacja, która ma zapewnić ochronę praw podatnika (podobnie jak rzecznik praw podatnika). Ustawa ma podnieść świadomość społeczną tych praw przez ich uporządkowanie w formie zasad systemu prawa podatkowego.
Projekt Karty Praw Podatnika skierowano 15 maja 2019 r . do I czytania Sejmu. Wprowadza on do polskiego systemu podatkowego nową instytucję rozumianą jako tekst normatywny określający w zwięzły sposób podstawowe prawa podatników, którym odpowiadają obowiązki organów podatkowych. Karta Praw Podatnika ma usystematyzować prawa podatnika.
Z uzasadnienia projektu wynika, że
karta uzupełnia dotychczasowy katalog praw podatnika albo wyraża wprost prawa, których obowiązywanie jest czasami kwestionowanie, choć nie powinno być. Jednakże nawet wówczas, gdy proponowana karta powtarza jedynie prawa, które wynikają już z innych przepisów, ma do odegrania ważną rolę porządkującą, wzmacniającą oraz edukacyjną.
W założeniach Karta ma ułatwić podatnikowi odnalezienie i powołanie konkretnej podstawy prawnej dla jego ochrony. Szczególnie istotne jest to w przypadku podatników, którzy nie korzystają z usług profesjonalistów.
Zgodnie z projektem ustawy organy podatkowe mają publikować kartę na stronach internetowych. Wszczynając postępowania podatkowe, kontrolę podatkową lub kontrolę celno-skarbową doręczą podatnikowi egzemplarz karty.
O jakich zasadach mówi Karta Praw Podatnika?
Ochrona praw podatnika ma przyjąć formę zasad systemu prawnego. Ustawa ma zapewnić przede wszystkim prawo do dobrego prawodawstwa podatkowego. Poza tym – także prawo do zapłaty podatku w prawidłowej wysokości i zwrotu należnej nadpłaty. Kolejne proponowane przepisy to domniemanie działania podatnika w dobrej wierze i prawo do prywatności czy prawo do rzetelnego postępowania administracyjnego i sądowego w sprawach podatkowych.
Oprócz tego Karta Praw Podatnika ma umożliwić zaskarżenie rozstrzygnięć w sprawach podatkowych. Inne zapisy dotyczą także przestrzegania praw podatnika w czasie kontroli czy prawa do naprawienia szkody.
Karta Praw Podatnika w praktyce międzynarodowej
Z uzasadnienia projektu dowiadujemy się, że Karta Praw Podatnika jest światowym standardem. W większości państw OECD karta pochodzi od administracji skarbowej i ma charakter niewiążący. Z doświadczeń państw, które przyjęły regulacje w formie ustawy wynika, że jest to rozwiązanie znacznie bardziej efektywne. Z tego powodu autorzy projektu rekomendują wprowadzenia karty w formie ustawowej.
Karta w formie ustawy ma wejść w życie w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
