Czy notariusze powinni nagrywać swoje czynności? Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich – tak. Ma to zapobiec takim sytuacjom, o jakich pisaliśmy na łamach Bezprawnika jakiś czas temu – gdy ludzie nieświadomie tracili dorobek życia, podpisując się pod niekorzystnym dla nich aktem notarialnym. Analizujemy propozycje RPO.
Czy są wśród nas nieuczciwi notariusze?
Jak pisaliśmy już w kwietniu:
Co najmniej dwie mieszkanki Gdyni udzieliły pani Paulinie stosownego pełnomocnictwa notarialnego do sprzedaży mieszkania dowolnej osobie i za dowolną kwotę. W tym miejscu nadmienię, że pełnomocnictwo co do zasady może przyjąć dowolną formę, natomiast do pewnych czynności wymagana jest specjalna forma. Do sprzedaży lokalu wymagane jest pełnomocnictwo notarialne. Wyposażona w takie pełnomocnictwo Paulina W. sprzedawała lokal za cenę dużo niższą od wartości rynkowej, a była już właścicielka nie zobaczyła z tej kwoty ani grosza.
Historie, które opisu Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar w komunikacie prasowym mają jeden, wspólny mianownik: akty notarialne, których treść nie była w pełni zrozumiała dla poszkodowanych. Jak wskazuje Rzecznik:
(…) w skargach kierowanych do Rzecznika powtarzają się zarzuty wobec notariuszy sporządzających akty notarialne, na podstawie których doszło do przeniesienia własności nieruchomości.
Zarzuty te dotyczą nierzetelnego informowania stron przystępujących do aktu o jego skutkach, czy niereagowania na celowe wprowadzanie w błąd przez nieuczciwego kontrahenta zmierzającego do przejęcia (czy wręcz wyłudzenia) nieruchomości od jej właściciela.
Na kłopoty – kamera wideo
Remedium na te problemy ma być nagrywanie czynności notarialnych, co umożliwiłoby weryfikację rzetelności notariusza. Należy pamiętać, że zgodnie z ustawą Prawo o notariacie „Notariusz jest obowiązany udzielać stronom niezbędnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności notarialnej” (art. 80 §3). Z oczywistych względów brak nagrania (audio i/lub wideo) jest przeszkodą do oceny, czy notariusz dochował swoich zawodowych obowiązków i postąpił zgodnie z etyką zawodową.
Co ciekawe, pomysły RPO przychodzą w sukurs zamysłom Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro, który ogłosił pomysł nagrywania czynności komorniczych. W przypadku notariuszy pomysł ten wydaje się być jeszcze prostszy do zrealizowania, choćby ze względu na fakt, że większość czynności notarialnych jest przeprowadzana w kancelariach, a nie – jak w przypadku komorników – „w terenie”.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące czynności notarialnych – już dokonanych, albo dopiero planowanych – skontaktuj się z nami pod adresem kontakt@bezprawnik.pl, gdzie czeka na Ciebie zespół doświadczonych prawników, a ceny porady prawnej zaczynają się od 49 złotych brutto.
