Szczepienia stają się coraz bardziej powszechne. Obecnie zapisywać się już mogą wszyscy, w tym również najmłodsze roczniki. Wobec tego pośród pracujących rodzą się wątpliwości w zakresie obowiązku spoczywającym na pracodawcy umożliwienia pracownikowi wzięcia udziału w szczepieniu. Czy pracodawca powinien udzielić wolnego dnia na szczepienie czy zapisany na szczepienie pracownik zmuszony będzie skorzystać z urlopu?
W kwietniu informowaliśmy Was, że Apple oraz inne największe przedsiębiorstwa będą nie tylko organizowały szczepienia dla swoich pracowników, lecz również zapewnią im dodatkowe dni wolne od pracy, aby mogli spokojnie się zaszczepić, a następnie spokojnie dojść do siebie.
Szczepienia otwarte dla wszystkich – dzień wolny czy urlop?
Obecnie obowiązujące przepisy normujące kwestię szczepień przeciwko koronawirusowi SARS CoV-2, a także te dotyczące rozwiązań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych nie nakładają na pracodawcach obowiązku udzielenia dnia wolnego od pracy w związku ze szczepieniem.
Tym samym, ustawodawca uznał, że możliwość udzielenia dnia wolnego – celem zaszczepienia się pozostaje w dobrej woli pracodawcy. Coraz częściej pracodawcy w swoich zakładach pracy wprowadzają przepisy wewnątrzzakładowe – regulujące kwestię możliwych nieobecności na czas szczepienia /dnia wolnego na dzień po szczepieniu. Pracodawca zawsze ma możliwość wprowadzenia przepisów wewnętrznych, które będą korzystniejsze dla pracowników od regulacji kodeksu pracy.
Możliwość skorzystania z dnia wolnego w dniu szczepienia i dzień po może spowodować, że pracownik będzie mógł w spokoju dojść do siebie, także w razie wystąpienia skutków ubocznych, bez korzystania ze zwolnienia lekarskiego.
Co jeśli pracodawca nie udzieli nam dnia wolnego na szczepienie? Urlop
W przypadku, gdy pracodawca nie wprowadzi czasowych regulacji wewnętrznych dotyczących możliwości skorzystania z dnia lub dwóch dni wolnych na szczepienie, a dzień planowanego szczepienia nie jest dla pracownika dniem wolnym wówczas pracownik może skorzystać z urlopu wypoczynkowego.
Pracodawca udziela urlopów zgodnie z planem urlopów lub na podstawie porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Pracownik – w obu wskazanych powyżej przypadkach – ma możliwość zmiany terminu urlopu. W tym celu, powinien złożyć u pracodawcy wniosek uzasadniający zmianę.
Szczepienie przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 niewątpliwie jest istotnym powodem, który uzasadnia uzyskanie urlopu na dzień szczepienia. Równocześnie należy podkreślić, że każdemu pracownikowi w roku kalendarzowym przysługują 4 dni urlopu na żądanie, które może wykorzystać w terminie przez siebie wskazanym. Ważne żeby zgłosił żądanie udzielenia takiego urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
Pamiętajmy jednak, że pracownik nie może udać się na urlop wypoczynkowy bez uprzedniej zgody pracodawcy. Ta sama reguła dotyczy urlopu na żądanie. Pracownik, który nie uzyska od pracodawcy zgody na urlop może wpaść w tarapaty. Każda nieusprawiedliwiona nieobecność może doprowadzić do odpowiedzialności porządkowej pracownika lub nawet stać się podstawą do rozwiązania umowy o pracę.
Paradoksalnie, przepisy w istocie zobowiązują pracodawcę do zwolnienia pracownika od pracy wyłącznie na czas obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy oraz o zwalczaniu chorób wenerycznych, lecz szczepienia na COVID-19 takimi nie są. Szczepienia przeciw koronawirusowi SARS-CoV-2 są szczepieniami dobrowolnymi.
Szczepienie – sprawa osobista pracownika
Ponadto, pracownik może wystąpić z wnioskiem do pracodawcy w zakresie zwolnienia od pracy na załatwienie spraw osobistych. Przedmiotowy wniosek powinien być złożony w formie pisemnej. Nie jes jednak konieczne wskazanie jego podstawy – uzasadnienia. Zasadne będzie wskazanie, że dnia wolnego potrzebujemy w celu odbycia szczepienia.
W praktyce pracownicy najczęściej odpracowują zwolnienia, których pracodawca udziela na załatwienie spraw osobistych. Należy podkreślić, że czas, na który otrzymaliśmy zwolnienie nie jest wliczany do czasu pracy i nie przysługuje za niego wynagrodzenie. Tym samym, odpracowanie zwolnienia nie będzie stanowiło świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych i powinno nastąpić do zakończenia danego okresu rozliczeniowego pracownika.
Należy zatem podkreślić, że kluczowym dla rozwiązania problemu – wolnego/urlopu jest podjęcie dialogu z pracodawcą celem ustalenia satysfakcjonującego rozwiązania. Powinno być to łatwiejsze, z uwagi na fakt, że od ponad roku wielu z nas wykonuje pracę zdalnie. Świadczy to o tym, że zarówno pracodawcy, jak i pracownicy podchodzą znacznie bardziej elastycznie do wielu codziennych kwestii związanych z pracą.
