Instytucja czynnego żalu należy do szeroko pojętego prawa podatkowego i może pomóc obywatelowi uniknąć przykrych konsekwencji. Takie wiążą się z niezłożeniem rocznego zeznania podatkowego w terminie. Nierozliczenie PIT a czynny żal.
Nierozliczenie PIT a czynny żal
Dnia 30 kwietnia 2021 roku upłynął termin złożenia rocznego zeznania podatkowego. Uchybienie temu terminowi stanowi poważne przewinienie, które – w zależności do wartości – może stanowić wykroczenie albo przestępstwo skarbowe.
Zeznania generowane w systemie „Twój e-PIT” zasadniczo w wypadku bierności podatnika są akceptowane automatycznie, chociaż nie w każdej sytuacji. Możliwe zatem, że w wypadku niektórych obywateli – którzy zapomnieli zaakceptować i wysłać deklaracji – termin upłynął.
Skutkuje to popełnieniem czynu zabronionego z art. 54 k.k.s., który penalizuje czyn zabroniony dotyczący uchylania się od opodatkowania poprzez niewskazanie podstawy opodatkowania lub deklaracji podatkowej. W zależności od wartości czyn zagrożony jest karą pozbawienia wolności lub grzywną 720 stawek dziennych (w wypadku uszczuplenia małej wartości jest to tylko grzywna). Jeżeli kwota nie przekracza ustawowego progu, to sprawca podlega karze za wykroczenie skarbowe.
Powyższe odnosi niezapłaconego podatku. Co jeżeli wynosi on zero złotych? Karalne jest niestety samo niezłożenie deklaracji, co wynika z art. 56 §4, na szczęście karą grzywny, a nie – na przykład – pozbawienia wolności.
Kary za niewysłanie PIT (i analogicznego innego zeznania podatkowego) są zależne od tego jaka jest wartość podatku, którego zapłaty obywatel uniknął. Ponadto po zmianach w prawie karnym skarbowym kara za wykroczenie skarbowe wynosić może nie 2-krotność minimalnego wynagrodzenia, a 5-krotność.
Jak złożyć czynny żal?
Czynny żal jest okolicznością wyłączającą karalność przestępstwa lub wykroczenia skarbowego w odniesieniu do sprawcy, który zawiadomił organ powołany do ścigania o popełnieniu przez siebie czynu zabronionego, ujawniając istotne szczegóły zdarzenia.
Trzeba też pamiętać, że czynny żal nie wywoła skutków (w postaci wyłączenia karalności), gdy został złożony w momencie, gdy organ miał już informację o popełnieniu czynu zabronionego i przejawił to – na przykład – w piśmie wysłanym sprawcy, bądź poprzez wykonanie jakichś czynności związanych z postępowaniem wyjaśniającym.
Dzięki zmianom w zakresie cyfryzacji, które dotyczą administracji dotyczącej podatków, złożenie czynnego żalu nie wymaga już doręczania go właściwemu urzędowi skarbowemu w formie papierowej. Taka możliwość istnieje bowiem także poprzez serwis podatkowy.
W portalu eUrząd-Skarbowy wystarczy wybrać opcję „złóż dokument”, a następnie wskazać należy „Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego — czynny żal”. Czynny żal jest bowiem – jak wskazałem powyżej – swego rodzaju auto-denuncjacją, gdzie z powodu przejawienia szczerości wobec fiskusa (i wyrażenia ubolewania nad faktem popełnienia czynu zabronionego) niejako z automatu unika się odpowiedzialności.
Warto też dodać, że wraz z czynnym żalem warto dokonać czynności, co do której został uchybiony termin.
