Podatek od spadków i darowizn płaci w Polsce bardzo mało osób. Eksperci Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazują, że można by z tego wyciągnąć więcej.
Podatki majątkowe mogą wzrosnąć
Z danych PIE wynika, że Polska należy do państw, w których tylko nieznaczna część transferów majątkowych podlega opodatkowaniu. To efekt dość szerokiego katalogu, który obejmuje członków rodziny zwolnionych z tych podatków. Według OECD, polski budżet państwa osiąga z tego 0,04 procenta wpływów. Podczas gdy inne kraje mają z podatków majątkowych 0,51 proc. łącznych przychodów podatkowych, ale i tam nie jest to wielkość zadowalająca. Tylko Belgia, Francja, Japonia i Korea osiągają z podatków majątkowych wpływy, które składają się na 1 procent budżetu państwa.
Teraz, gdy pandemia wywróciła finanse publiczne, rządy wielu krajów zastanawiają się, jak je odbudować. Część ekspertów uważa, że to dobry moment na reformę podatków. Ich zdaniem, nowy, pocovidowy system podatkowy powinien być bardziej progresywny czyli podatnik o wyższym dochodzie ma odprowadzać, w formie podatku większą jego część, niż ten, którego dochód jest niższy. Według jednych tak jest sprawiedliwej, według innych wprost przeciwnie. W progresywnym systemie podatkowym widzą narzędzie do karania ludzi bardziej pracowitych i przedsiębiorczych.
Według zwolenników progresywnego podejścia, wysokość podatków powinna być taka, by nie zniechęcać osoby o najniższych dochodach do pracy. Zwiększać ich dochody warto też, zdaniem ekspertów, dlatego, że takie gospodarstwa mają większą skłonność do konsumpcji. Bardziej rozbudowany podatek od spadków i darowizn ma być jednym ze sposobów, którymi można osiągnąć te cele.
Coraz później dziedziczymy, ale coraz więcej
Dodatkowo, eksperci PIE wskazują, że Polska jest jednym z niewielu państw, które nie opodatkowuje zagranicznego majątku swoich rezydentów podatkowych. „Większość państw OECD nakłada podatki zarówno na wszystkie światowe aktywa spadkodawców, którzy są ich rezydentami podatkowymi, jak i krajowe zasoby spadkodawców, którzy nie są ich rezydentami podatkowymi” informuje PIE.
Według niego w Polsce, jak w innych państwach OECD, nierówności majątkowe są znacznie wyższe niż nierówności dochodowe i jeśli nic się tu nie zmieni, to zjawisko będzie się pogłębiać, za sprawą choćby, wydłużającej się średniej długości życia. Spadkobiercy osób, pozostawiających majątek, muszą coraz dłużej czekać na spadek, ale z drugiej strony coraz mniej liczne rodziny, sprawiają, że ten spadek jest statystycznie większy, niż gdyby spadkobierców było więcej. Zdaniem ekspertów jest się więc czym dzielić ze skarbówką.
