Choć codziennie odwiedzamy sklepy, wielu z nas nie zastanawia się, kto odpowiada za szkody w towarze nieumyślnie wyrządzone podczas zakupów. Manewrując między alejkami, nietrudno jest coś przewrócić lub strącić. Czy sprzedawca może kazać klientowi zapłacić za rozbity słoik albo potłuczoną butelkę?
Zniszczenie towaru w sklepie – kto jest winny?
Odpowiedzialność za zniszczenie towaru w sklepie zależy od wielu czynników. Prawo nie jest jednoznaczne, ale przyjmuje się, że w przypadku nawet nieumyślnego uszkodzenia produktu najczęściej winę ponosi konsument. Rekompensatą zwykle jest po prostu zapłata za towar, który został zniszczony. Jednakże, jeśli produkt był wadliwy lub jego uszkodzenie wynikło z niedopatrzenia ze strony sprzedawcy, to odpowiedzialności za zniszczenie towaru klient nie poniesie. Zgodnie z ogólną zasadą sprzedawca (przedsiębiorca) odpowiada za wady produktu, które istniały z chwilą wydania sprzedanej rzeczy konsumentowi. Konsument ma prawo do zwrotu pieniędzy, bezpłatnej naprawy lub wymiany zniszczonego produktu na towar wolny od wad.
Jeśli konsument działał celowo, jego wina jest ewidentna. Przykładowo: jeżeli specjalnie uszkodził produkt w sklepie z zamiarem np. jego kradzieży, będzie musiał ponieść koszty naprawy i dodatkowo odpowie za przestępstwo. Zgodnie z art. 415 Kodeksu cywilnego: kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Małoletni, który nie ukończył 13 lat, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę, jednak odpowie za nią jego opiekun.
Warto sporządzić dokumentację fotograficzną uszkodzonego produktu, ponieważ będzie ona ważnym dowodem w ewentualnym sporze ze sprzedawcą. Tak samo należy zachować dokumenty związane z naprawą lub wymianą uszkodzonego towaru, a gdy uszkodzenie produktu wynikało z winy pracowników sklepu – dokumentację związaną z interwencją w tej sprawie, np. protokół zdarzenia i zeznania świadków.
Uszkodzenie towaru w sklepie a warunki zakupowe
W myśl art. 5461 § 3. Kodeksu cywilnego obowiązkiem sprzedawcy jest zapewnienie w miejscu sprzedaży warunków techniczno-organizacyjnych umożliwiających dokonanie wyboru rzeczy sprzedanej i sprawdzenie jej jakości, w tym kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów. Towar na sklepowych półkach musi być ułożony w taki sposób, by klient miał do niego swobodny dostęp.
Jeśli zahaczysz o słoik z dżemem, a ten runie na podłogę i roztrzaska się w drobny mak, jako klient nie odpowiesz za zniszczenie sklepowego mienia. Pod pewnym warunkiem. Musisz udowodnić, że rozbicie słoika było np. efektem utrudniającej poruszanie się po sali sprzedaży ekspozycji towarów w ciągach komunikacyjnych bądź zbyt małej odległości między regałami w alejkach.
Sprzedaż towaru a zatajenie informacji o wadach
Sprzedaż zniszczonego towaru bez poinformowania klienta o wadach produktu to naruszenie przepisów. Odpowiedzialność cywilna wynika z Kodeksu cywilnego i obejmuje obowiązek naprawienia szkody, jaką ponosi konsument w wyniku sprzedania mu towaru niepełnej jakości. Odpowiedzialność karna dotyczy sytuacji, w których sprzedawca (przedsiębiorca) działał umyślnie lub z rażącą nieostrożnością. Wtedy może odpowiadać za oszustwo – udzielanie informacji wprowadzających w błąd – lub działanie na szkodę konsumenta. Odpowiedzialność w związku z naruszeniem ustawy o prawach konsumenta może skutkować nałożeniem kary, której wysokość zależy m.in. od stopnia winy, szkody wyrządzonej konsumentowi i liczby naruszonych przepisów.
