Okazuje się, że fiskus zaostrza swoje stanowisko w sprawie darowizny od najbliższej rodziny. W najnowszej interpretacji z 7 sierpnia 2023 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odniósł się do wpłaty darowizny bezpośrednio na konto – i skutków podatkowych takiej czynności. Dla podatników nie ma niestety dobrych wiadomości.
Wpłata darowizny na konto w banku. Fiskus jest na nie
Co do zasady osoby, które otrzymają w darowiźnie środki finansowe od najbliższej rodziny (w ramach tzw. zerowej grupy podatkowej), nie muszą płacić podatku – o ile spełnią dwa warunki. Pierwszym z nich jest zgłoszenie faktu otrzymania darowizny do Urzędu Skarbowego w terminie 6 miesięcy. Drugi dotyczy udokumentowania otrzymania darowizny; w przypadku środków finansowych chodzi o dowód przekazania ich na rachunek płatniczy nabywcy – w banku, spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Okazuje się jednak, że dowód również musi być „odpowiedni” – przynajmniej według fiskusa.
Mężczyzna otrzymał od matki darowiznę pieniężną (początkowo „do ręki”, jednak matka obdarowanego chciała mieć potwierdzenie dokonania darowizny). Żona obdarowanego, będąca jednocześnie pełnomocniczką konta bankowego mężczyzny, udała się więc z teściową do banku celem dokonania wpłaty bezpośrednio na konto mężczyzny (obdarowany nie mógł w tym dniu udać się do banku wraz z matką). Matka mężczyzny z kolei jest osobą starszą, która nie potrafi samodzielnie wykonywać przelewów, nie ma też komputera ani nawet telefonu komórkowego, nie jest też pełnomocniczką konta mężczyzny (stąd też potrzebna była obecność synowej).
W tytule wpłaty zaznaczono „darowiznę od matki dla syna”. Samej wpłaty na konto dokonała jednak nie matka, a żona obdarowanego – bezpośrednio na konto męża. Takie rozwiązanie miał zresztą doradzić pracownik banku. Dzięki temu, że to żona – pełnomocniczka konta – dokonywała wpłaty, nie została pobrana prowizja od wpłaty. Darowizna została w terminie zgłoszona do US.
Zdaniem obdarowanego dokonane zostały wszystkie czynności, by darowizna była zwolniona z podatku; jak twierdził mężczyzna, sam fakt oświadczenia o darowiźnie przed pracownikiem banku oraz fakt poświadczenia przez pracownika banku w dokumencie „potwierdzenie wpłaty” tego faktu powinien być wystarczający do warunku skorzystania ze zwolnienia – mimo, że technicznie wpłaty dokonywała żona obdarowanego.
Okazało się jednak, że fiskus uważa inaczej, a wpłata darowizny na konto w banku nie wystarcza w tej sytuacji do zwolnienia darowizny z podatku.
Dowód przekazania darowizny musi spełniać określone warunki
Fiskus zwrócił uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze – że darowizna została najpierw przekazana „do ręki” syna, w gotówce, a nie w sposób wskazany w przepisach. Po drugie, jak można przeczytać w uzasadnieniu,
To, że przy dokonywaniu wpłaty była obecna matka nie jest dowodem, że w banku to ona dokonywała wpłaty. Tym samym takiego dowodu nie można uznać za wystarczający fakt udokumentowania, skoro na potwierdzeniu wpłaty gotówki to żona została wskazana jako osoba wpłacająca, a w tytule transakcji zostało wpisane, iż jest to wykonanie umowy darowizny. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu.
Tym samym osoby, które chcą dokonać darowizny środków pieniężnych powinny pamiętać, by albo zrobić to od razu przelewem, albo – najbezpieczniej – najpierw wpłacić pieniądze na swoje konto, a następnie zlecić w banku przelew na konto osoby obdarowanej. W takiej sytuacji fiskus nie będzie miał podstaw do uznania, że obdarowanemu nie przysługuje zwolnienie od podatku. Jednocześnie, co również należy zaznaczyć, sądy już wcześniej nie zgadzały się z fiskusem w kwestii darowizny w gotówce od rodziny. Jak widać, wciąż brakuje jednolitej interpretacji przepisów.
