Od lat liczba samozatrudnionych w Polsce konsekwentnie się zwiększa. W 2023 roku już 20% czynnych zawodowo osób wykonywało swoje obowiązki w ramach własnej działalności gospodarczej. Wyraźnym liderem w tym zestawieniu są lekarze, spośród których w tej formie pracuje 3/4 osób. Samozatrudnienie jest więc mocno powiązane z posiadanym zawodem, choć wielu przedsiębiorców uważa, że prowadzenie własnej firmy to dobry sposób na własną karierę zawodową.
Liczba samozatrudnionych w Polsce idzie w górę
Nieustannie rosnące koszty prowadzenia własnej firmy nie zniechęcają Polaków do zakładania działalności gospodarczej. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że nawet w trudnych latach związanych z pandemią, wprowadzeniem zmian podatkowych, czy wojną w Ukrainie liczba osób na samozatrudnieniu sukcesywnie rosła. W 2017 roku liczba osób w wieku 20-64 lata pracujących na własny rachunek wynosiła 2,8 mln. Pięć lat później było to już o 300 tysięcy osób więcej. Z kolei w 2023 roku w ramach działalności gospodarczej swoje obowiązki zawodowe wykonywało 3,2 mln mieszkańców.
Jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny w ostatnim numerze „Tygodnika Gospodarczego” przedstawione dane oznaczają, że w ubiegłym roku już co piąta osoba aktywna zawodowo pracowała na własny rachunek. Wśród nich próżno jednak szukać osób absolwentów szkół wyższych, którzy dopiero co odebrali swoje dyplomy. Według danych ogólnopolskiego systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych tylko 10% osób kończących opuszczających mury uczelni decyduje się od razu rozpocząć prowadzenie swojego biznesu. Jednocześnie odsetek tych, którzy przygodę zawodową po studiach zaczynają od pracy na etacie od lat wynosi ponad 60%.
Dentysta w Polsce tylko na własnej działalności. Reszta zawodów daleko w tyle
Własna działalność gospodarcza to forma pracy, która zdecydowanie dominuje w przypadku osób kończących studia lekarskie. Uwzględniając latach 2014-2022 aż 75% absolwentów kierunku lekarsko-dentystycznego decydowało się później na samodzielne spróbowanie sił na rynku. W przypadku studiów typowo lekarskich własną działalność otwierało 35%, a spośród ratowników medycznych 40%. Zdecydowanie rzadziej na taki krok decydowały się chociażby pielęgniarki, spośród których faktury swoim za wykonaną pracę wystawiało 16% aktywnych zawodowo.
Samozatrudnienie jest też dość często spotykaną formą wykonywania obowiązków zawodowych przez absolwentów informatyki (35%). Podobny udział absolwentów prowadzących własny biznes można odnaleźć wśród weterynarzy (33%) oraz architektury wnętrz (34%). Zbliżone wyniki autorzy danych zaobserwowali też u osób kończących studia prawnicze, czy psychologię.
Eksperci PIE podkreślają, że wysokie statystyki osób zakładających firmę spośród zawodów medycznych mogą wynikać ze specyfiki tych branż. Prace na kontraktach dają sporą elastyczność, co przekłada się na wykonywanie pracy w wielu różnych placówkach.
Dlaczego Polacy zakładają swoje biznesy? Niektórzy muszą, inni chcą
Pomimo wzrastających kosztów prowadzenia własnego biznesu aż 86% badanych Polaków uważa, że prowadzenie własnej firmy to dobry sposób na własną karierę zawodową. To dość zaskakująca statystyka, choć trzeba przyznać, że pochodzi z 2020 roku. Od tego czasu nastawienie do samozatrudnienia mogło ulec zmianie.
Wciąż bowiem obecna jest na rynku praktyka przymuszania przez pracodawców do innej formy współpracy. Do takich przypadków w Badaniu Polskiej Mikroprzedsiębiorczości inFakt w 2018 roku przyznało się 17% pracowników. Jednocześnie aż 64% zainteresowanych ceniło sobie wtedy niezależność i samodzielność, co umożliwia prowadzenie swojego biznesu. Ponad połowa badanych liczyła na wyższą pensję.
Decyzje dotyczące rozpoczęcia podboju rynku zawsze warto przeanalizować z doświadczonym księgowym, który podpowie nam jaki wpływ na domowy budżet będzie miało przejście pracownika na własną działalność gospodarczą.
