Ustawodawca pozostawił przedsiębiorcom wyjątkową możliwość wyboru, w jakiej formie chcą opodatkować dochody ze swojej działalności. Mają także prawo zmienić zdanie. Nie jest to nawet specjalnie skomplikowane, choć pewnych praktyk lepiej się wystrzegać. Na przykład zmiana formy opodatkowania przelewem nie należy do rozsądnych pomysłów.
Nie każdy może sobie wybrać, w jaki sposób chce rozliczać swoje dochody z fiskusem
Przedsiębiorcy pod względem podatkowym naprawdę mają szczęście, przynajmniej gdy mamy na myśli opodatkowanie ich dochodów. Mają prawo wybrać, w jaki sposób chcą rozliczać się z Fiskusem. Dzięki temu mogą zdecydować się na taką formę opodatkowania, która Zwykłe osoby fizyczne nie mają wyboru innego niż skala podatkowa. Osoby prawne zawsze są opodatkowane tą samą stawką podatku CIT: 19 proc., albo 9 proc. w przypadku małych firm i przedsiębiorców dopiero zaczynających działalność.
Co właściwie mamy do wyboru? Możemy wybrać opodatkowanie na zasadach ogólnych, a więc tę samą formę, jaką rozliczają się nasi pracownicy. Alternatywę stanowi podatek liniowy 19 proc. bardzo zbliżony do opodatkowania osób prawnych oraz uproszczony ryczał od przychodów ewidencjonowanych. Do wprowadzenia Polskiego Ładu istniała jeszcze karta podatkowa. Niestety teraz prawo do tej możliwości obejmuje jedynie tych przedsiębiorców, którzy korzystali z niej do momentu wejścia w życie reformy.
Opłacalność poszczególnych form opodatkowania zależy oczywiście od specyfiki naszego przedsiębiorstwa oraz od naszych własnych potrzeb. Nie trzeba chyba dodawać, że jedno i drugie może ulec zmianie. Dlatego możemy zweryfikować raz podjętą przez nas decyzję. Nie jest to jednak uprawnienie nieograniczone. Kluczowym przepisem w przypadku wyboru i zmiany formy opodatkowania jest art. 9a ustawy o podatku PIT. W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na jego ust. 2.
Podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c. W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzonego na piśmie oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego.
W tym momencie natrafiamy na pierwszą trudność. Mamy dość ograniczony czas na zmianę formy opodatkowania.
Zmiana formy opodatkowania przelewem byłaby wręcz szczytem lenistwa
Musimy zdążyć do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym. Najczęściej będzie to 20 lutego, bo najprawdopodobniej w styczniu osiągnęliśmy już jakiś przychód. Mechanizm ten ma jednak zastosowanie także w kolejnych miesiącach. Jeżeli z jakiegoś powodu ten moment nastąpił na przykład 30 września, to mamy czas do 20 października.
Jak właściwie powinniśmy dokonać zmiany? Najprostszym rozwiązaniem jest usługa zmiany danych firmy w CEIDG za pomocą rządowej platformie Biznes.gov.pl. Po prostu w elektronicznym kreatorze należy wypełnić pole „Oświadczenie o formie opłacania podatku dochodowego” i wskazać wybraną formę opodatkowania. Należy przy tym pamiętać, by wypełniony wniosek nie tylko podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym, ale także go później wysłać. Jeżeli nasz wniosek był poprawny, to CEIDG przekaże stosowną informację do Urzędu Skarbowego.
Hipotetycznie mogłoby nam przyjść do głowy załatwić sprawę w inny sposób. Niektórzy przedsiębiorcy tak właśnie postępują. Przykładem może być zmiana formy opodatkowania przelewem. Chodzi o postawienie Skarbówki przed faktem dokonanym, po prostu przelewając właściwą kwotę i tytułując przelew formularzem właściwym dla nowo wybranej formy. Jeżeli ktoś się zastanawia w tym momencie, co może pójść nie tak, to odpowiedź tkwi w interpretacji ust. 2b oraz 2c przywołanego wyżej przepisu.
2b. Dokonany wybór sposobu opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, dotyczy również lat następnych, chyba że w kolejnych latach podatnik w terminie określonym w ust. 2 zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania albo złoży w terminie i na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
2c. Oświadczenie oraz zawiadomienie, o których mowa w ust. 1-2b, podatnicy mogą złożyć na podstawie przepisów ustawy o CEIDG.
Czy zmiana formy opodatkowania przelewem może być „zawiadomieniem na piśmie”? O dziwo, w wyroku z 22 lutego 2024 r. zgodził się z taką interpretacją Naczelny Sąd Administracyjny. Posiłkował się on przy tym art. 60 kodeksu cywilnego. Ministerstwo Finansów wciąż jednak stoi na innym stanowisku. Skoro więc istnieje prosty sposób na zmianę, to naprawdę nie ma powodu, by kombinować i narobić sobie problemów.
