Gruzja zaczyna swój euromajdan. Czy to kolejny zapalny punkt na mapie regionu?

Gruzja to kraj od lat balansujący między aspiracjami do integracji z Zachodem a rosyjskimi wpływami. Od wyborów parlamentarnych, które odbyły się w październiku, kraj znalazł się w stanie poważnego kryzysu politycznego. Masowe protesty, zamieszki, starcia z policją – to krajobraz Gruzji w ostatnich tygodniach. To, co widzimy obecnie, nie zaczęło się jednak niedawno, a jest procesem, który trwa od lat.

Spójrzmy na chronologię wydarzeń – 2023:

Rządząca partia Gruzińskie Marzenie proponuje ustawę, która oficjalnie ma na celu zwiększenie przejrzystości finansowania organizacji pozarządowych i mediów, które są w znacznej części finansowane przez zagranicę.

Ustawa miała nałożyć na organizacje i media otrzymujące ponad 20% finansowania z zagranicy obowiązek rejestracji jako „zagraniczni agenci”. Rejestracja ta wiązała się z dodatkową biurokracją i miała w pewnym sensie podłoże stygmatyzujące, mające na celu wytykanie tego, kto według mniemania urzędników działa w interesie obcych państw.

Propozycja wywołała protesty wśród gruzińskiego społeczeństwa, które w bardzo dużej części popiera integrację kraju z Unią Europejską i NATO. Ustawa ta jednak nie pomagała w osiągnięciu wyznaczonego celu, którego symbolem jest złożony w marcu 2022 roku wniosek o członkostwo w UE. Żeby było tego mało, bardzo podobna ustawa „o zagranicznych agentach” funkcjonuje w Rosji.

Po kilku dniach protestów, partia rządząca wycofała się ze swoich pomysłów. Gruzji udało się uzyskać oficjalny status kandydata do UE w grudniu 2023 roku. Jak widzimy, to nie był niestety koniec „przygód” z udziałem rządu i obywateli.

BLACK FRIDAY W MEDIA EXPERT [Reklama]

Teraz za jedyne 2299 złotych! Świetna okazja na ekspres do kawy. Wyśmienity smak i aromat, atrakcyjny design i wyjątkowo prosta, intuicyjna obsługa – jednym słowem EQ.6 plus marki Siemens.. [Zobacz ofertę]

2024

Kwiecień: Ustawa „o zagranicznych agentach” powraca. Rządząca partia Gruzińskie Marzenie ponownie przedstawiła projekt ustawy. Wybuchają kolejne protesty14 maja: parlament przyjmuje ustawę „o zagranicznych agentach”, protesty nasilają się

18 maja: ustawę zawetowała prezydent Gruzji, Salome Zurabiszwili.

28 maja: prezydenckie weto odrzucone przez parlamentarną większość rządząca (84 na 150 osób głosowało za) – ustawa wchodzi w życie

2 czerwca – na ten dzień zapowiedziano kulminację protestów przeciwko nowej ustawie

Zagraniczne reakcje na wprowadzenie nowej ustawy były podzielone. Nie zgadniecie, w jaki sposób. Szef Rady Europejskiej zapowiedział, że wydarzenia w Gruzji zostaną omówione na najbliższym posiedzeniu Rady. Komisja Europejska zapowiedziała, że rozważa „wszystkie warianty odpowiedzi na te wydarzenia”. Departament Stanu USA nie wykluczył „gruntownej rewizji” relacji z Gruzją oraz wyraził gotowość wprowadzenia dodatkowych restrykcji wizowych dla osób odpowiedzialnych za przygotowanie ustawy. Wyróżnił się za to przewodniczący komitetu ds. międzynarodowych Rady Federacji Rosyjskiej, który pochwalił gruziński parlament za wykazanie się charakterem i dojrzałością.

26 października – według oficjalnych wyników, wybory parlamentarne wygrywa obecna partia rządząca (89 na 190 mandatów), czyli Gruzińskie Marzenie. Oficjalnie, bo opozycja twierdzi, że doszło do masowych fałszerstw wyborczych. Exit polle prorządowe poinformowały o zwycięstwie rządzących, a opozycyjne o zwycięstwie opozycji. Wybuchają kolejne protesty. Opozycja domaga się nowych wyborów pod nadzorem międzynarodowym.

https://twitter.com/GMshveno/status/1862964160771826010

27 października – prezydent Zurabiszwili oficjalnie stwierdza, że nie uznaje wyniku wyborów z powodu fałszerstw

30 października – Komisja Europejska zawiesza proces akcesyjny z Gruzją. Ponadto zaleca, aby nie przywracać go, dopóki Gruzja nie wyjaśni rzeczy związanych z wyborami parlamentarnymi.

Ostatni miesiąc

28 listopada – Gruzja zawiesza rozmowy o akcesji do Unii Europejskiej do 2028 roku. Premier kraju w absurdalny sposób tłumaczy decyzje rządu – kraj potrzebuje czasu na osiągnięcie odpowiedniego stopnia rozwoju gospodarczego, który pozwoli mu na poważne rozmowy z UE.

30 listopada – prezydent Zurabiszwili zapowiada, że nie ustąpi ze stanowiska prezydenta, nawet wtedy, gdy nowy parlament wybierze legalnie kogoś nowego. Według sił opozycyjnych obecny parlament jest nielegalny, zatem wybór przez niego prezydenta również. Tego samego dnia Departament Stanu USA zawiesił umowę o partnerstwie strategicznym z Gruzją.

Protesty ogarnęły cały kraj. Ludzie wychodzą na ulice codziennie. Każdego dnia ranni zostają dziennikarze, protestujący i funkcjonariusze policji. Robi się coraz niebezpieczniej. Niestety, nie widać światełka w tunelu, który mógłby zmienić oblicze obecnej Gruzji. Rządzący twardo trzymają się zdobytej władzy i zwalczają każdego, kto wyraża poparcie dla wartości zachodnich.