Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Edukacji Narodowej już wkrótce mają się pojawić zmiany w Karcie Nauczyciela. Projekt zmian został już ujęty w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, a zgodnie z założeniami zmiany w Karcie Nauczyciela miałyby zostać uchwalone w drugim kwartale 2025 roku.
Czego mogą spodziewać się nauczyciele w 2025 roku?
Zmiany w Karcie Nauczyciela mają poprawić sytuację zawodową tej grupy. Planowane jest m.in. skrócenie do jednego roku szkolnego okresu zatrudnienia nauczyciela posiadającego wymagane kwalifikacje, ale nieposiadającego stopnia awansu zawodowego, na podstawie umowy o pracę na czas określony. Ta zmiana jest podyktowana chęcią przyciągnięcia młodych absolwentów studiów do szkół.
Nauczyciele w okresie przygotowawczym mają również zyskać mocniejsze wsparcie mentorów. Projekt ustawy o zmianie Karty Nauczyciela zakłada bowiem szereg regulacji, doprecyzowujących rolę mentora przydzielanego nauczycielowi, przygotowującemu się do pełnienia zawodu. Wsparcie adeptów sztuki nauczycielskiej ma być bardziej realne.
Zmiany w Karcie nauczyciela mają objąć również doprecyzowanie przypadków, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, oraz określenie sposobu ustalania liczby godzin ponadwymiarowych w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela lub dni ustawowo wolne od pracy, oraz w tygodniach, w których zajęcia rozpoczynają się lub kończą w środku tygodnia. Ma to wpłynąć na bardziej przejrzyste warunki pracy i poprawić sytuację zawodową nauczycieli.
Co ciekawe, obecnie kwestię ustalania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 2009 roku, jednak ten akt prawny odnosi się do nauczycieli w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej. Problem mają więc nauczyciele w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, gdyż w tym zakresie pojawiają się rozbieżności interpretacyjne.
Nauczyciele dzięki zmianom mają być mniej obciążeni pracą
Zmiany w Karcie Nauczyciela mają również wyeliminować przypadki, gdy nauczycielowi przydzielone są zastępstwa za nieobecnych kolegów w czasie, gdy powinni oni realizować swoje własne zajęcia w ramach planu zająć. Taka praktyka jest obecnie popularna, gdyż dyrektorzy szkół chcą oszczędzać, łączą grupy i przydzielają nauczycielowi „opiekę” nad dodatkową klasą, w sytuacji, gdy ten ma prowadzić swoje własne zajęcia, zgodnie z planem. To utrudnia pracę i często uniemożliwia właściwą realizację (i tak przeładowanych) programów nauczania. Zmiany mają dotyczyć również bibliotekarzy, czy pedagogów, którzy nie mogą w tym czasie realizować innych zadań, do których zostali zatrudnieni.
Nowości dotyczą również ujednolicenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe. Obecnie jest to zróżnicowane, co zdaniem autorów projektu zmian nie znajduje logicznego uzasadnienia.
Planowane zmiany w Karcie Nauczyciela obejmą również nagrody jubileuszowe – te mają zostać ujednolicone z rozwiązaniami przewidzianymi dla pracowników samorządowych, do których należą m.in. pracownicy administracji i obsługi szkół. Obecnie bowiem dysproporcja jest widoczna – nauczyciel po 40 latach pracy otrzymuje nagrodę jubileuszową w wysokości 250% wynagrodzenia miesięcznego, zaś pracownik samorządowy po 40 latach pracy przysługuje nagroda jubileuszowa w wysokości 300% wynagrodzenia miesięcznego. Co więcej, pracownik samorządowy po 45 latach pracy otrzymuje nagrodę w wysokości 400% miesięcznej pensji, zaś w przypadku nauczyciela nie przysługuje żadna gratyfikacja.
Zmiany w Karcie Nauczyciela są odpowiedzią na potrzeby tej grupy zawodowej
Nauczyciele od dawna wskazują, że zmiany w prawie są potrzebne, ponieważ ich sytuacja na rynku pracy nie jest łatwa. Zmiany w Karcie Nauczyciela są podyktowane właśnie głosami nauczycieli, co jest wyrażone w uzasadnieniu do projektu zmian. Jak czytamy w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów:
Celem projektu ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw jest podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela przez zapewnienie nauczycielom korzystniejszych niż obecnie rozwiązań zawartych w pragmatyce zawodowej nauczycieli, w szczególności w zakresie wynagradzania, czasu pracy, ochrony stosunku pracy. Ponadto zachodzi potrzeba doprecyzowania niektórych przepisów pragmatyki zawodowej w celu wyeliminowania przypadków ich niewłaściwego stosowania.
