Każdy pracownik ma prawo do corocznego urlopu. Co więcej – nie może z niego zrezygnować. Urlop wypoczynkowy jest oczywiście płatny. W ostatnim czasie dużo mówiło się o zmianach dotyczących właśnie urlopu wypoczynkowego. Jak jest faktycznie?
Urlop wypoczynkowy: jak reguluje to Kodeks pracy?
Kwestię urlopu wypoczynkowego normuje Kodeks pracy (dział siódmy, rozdział I). Art. 152 przyznaje pracownikowi prawo do corocznego, płatnego i nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego . To oznacza, że pracodawca powinien udzielić pracownikowi całego urlopu za jednym razem. Urlop wypoczynkowy może zostać podzielony, ale tylko na wniosek pracownika.
Paragraf drugi tego artykułu reguluje również, że pracownik nie ma prawa zrzeczenia się urlopu. Co za tym idzie, pracownik nie może przenieść prawa do urlopu na osobę trzecią.
Nabycie prawa do urlopu. Wymiar urlopu
Kolejne artykuły normują długość urlopu wypoczynkowego oraz to, od kiedy pracownik (po podjęciu pracy) nabywa prawo do urlopu. Wymiar urlopu reguluje art. 154 par.1:
Wymiar urlopu wynosi:
1) 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
2) 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Z kolei art. 153 dotyczy kwestii nabycia prawa do urlopu. Pracownik, który podejmuje pracę po raz pierwszy, to w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Co to oznacza?
Załóżmy, że młody pracownik podejmuje pracę po raz pierwszy (na podstawie umowy o pracę, od razu w pełnym wymiarze godzin). Zostaje zatrudniony z dniem 1. października. To oznacza, że po zakończeniu miesiąca nabywa prawa do 1/12 urlopu, czyli w tym wypadku – do 2 dni urlopu. Po zakończeniu roku kalendarzowego zyskuje tym samym prawo do 6 dni urlopu wypoczynkowego. Prawo do pełnego urlopu wypoczynkowego (w tym przypadku – w wymiarze 20 dni) nabywa tym samym ostatniego dnia września kolejnego roku.
Co jednak z pracownikami, którzy nie są zatrudnieni na pełen etat? Reguluje to par. 2:
Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony w § 1; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Zmiany w Kodeksie pracy. Czy mają szansę wejść w życie?
Niedawno pisaliśmy o planowanych zmianach w Kodeksie pracy. Nowe regulacje miały dotyczyć również urlopów wypoczynkowych, jednak należy podkreślić, że na razie nie ma pewności co do wprowadzania jakichkolwiek zmian w tym zakresie. Najważniejsza zmiana, proponowana przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy, dotyczy zrównania wymiaru urlopu (zlikwidowany zostałby podział na 20 i 26 dni; zastąpiłby do jeden wymiar urlopu dla wszystkich pracowników zatrudnionych na umowę o pracę – 26 dni). Komisja proponuje też, by pracownik musiał wykorzystać urlop w danym roku kalendarzowym – niemożliwe byłoby tym samym połączenie dwóch urlopów wypoczynkowych w kolejnym roku. Tak przedstawia się art. 371 projektu Kodeksu pracy:
§ 1. Pracodawca udziela pracownikowi urlopu wypoczynkowego
w okresie między dniem 1 stycznia roku kalendarzowego, w którym pracownik nabył do niego prawo, a dniem 31 stycznia kolejnego roku kalendarzowego.
Należy jednocześnie podkreślić, że na razie są to zmiany jedynie zaproponowane przez komisję. Na ten moment nie wiadomo, czy zostaną wprowadzone w życie.
