Umowy cywilnoprawne budzą spore kontrowersje. Jedną z takich umów jest umowa zlecenie. Tyle, że czasem taka umowa ma znamiona umowy o pracę, co oznacza, że pracodawca próbuje nieco zakrzywić rzeczywistość. Po czym to rozpoznać?
Umowa zlecenie a umowa o pracę. Jakie różnice?
Możemy wyróżnić kilka zasadniczych różnic między umową zlecenie a umową o pracę. Po pierwsze, obie umowy mają inną podstawę prawną – umowa zlecenie jest zawierana na podstawie kodeksu cywilnego, z kolei umowa o pracę – na podstawie kodeksu pracy. Osoba wykonująca określone czynności zawodowe w ramach umowy zlecenie nie jest pracownikiem, a zatem nie przysługuje jej chociażby prawo do urlopu wypoczynkowego. Dodatkowo osoby zatrudnione na postawie umowę o pracę wykonują swoje obowiązki w określonym wymiarze godzinowym (reguluje to kp, chroniąc tym samym prawo pracownika do odpowiedniego okresu odpoczynku), podczas gdy osoby wykonujące czynności na podstawie umowy zlecenie takiego komfortu już nie mają. Dodatkowo zleceniobiorcy mogą być zwolnieni w każdej chwili, podczas gdy pracownikom przysługuje okres wypowiedzenia.
Kiedy umowa zlecenie powinna być umową o pracę? Stosunek pracy
Kodeks pracy jasno reguluje, kiedy można mówić o stosunku pracy, jaki powstaje w wyniku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę:
Art. 22. § 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Co z kolei oznacza, że jeśli ktoś wykonuje swoje obowiązki na podstawie umowy zlecenie, a jednocześnie zachodzi ciągłość świadczenia pracy (czyli nie jest to jednorazowe wykonanie jakiegoś świadczenia, a regularne wykonywanie tych samych obowiązków w powtarzających się odstępach, w okresie istnienia trwałej więzi łączącej pracownika z pracodawcą), to powinien być zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Potwierdza to wyrok SNz 14 grudnia 1999 r., I PKN 451/99, OSNP 2001/10/337.
Zgodnie z tym wyrokiem innymi znamionami umowy o pracę są także:
– wykonywanie obowiązków w czasie i miejscu wskazanym przez pracodawcę oraz wynagrodzenie z tego tytułu,
– charakter wykonywanych obowiązków nie zmienia się,
– korzystanie ze sprzętu pracodawcy podczas świadczenia pracy,
– praca w jednym zespole z osobami, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę,
– podporządkowanie osoby wykonującej obowiązki ma cechy podporządkowania pracowniczego.
Zleceniobiorca, który uważa, że powinien być zatrudniony na podstawie umowy o pracę (ze względu na spełnianie podanych wyżej warunków),może dochodzić swoich praw przed sądem pracy.
