Zimą na pracodawcę nałożone są dodatkowe obowiązki z zakresu BHP. Przepisy regulują między innymi kwestię temperatury w miejscach pracy, odśnieżania dachów czy zapewnienia posiłków oraz napojów profilaktycznych. Za niedopełnienie tych obowiązków pracodawcy może grozić kara pieniężna.
Minimalna temperatura w miejscu pracy
Obowiązki BHP zimą przewidują między innymi konieczność zapewnienia odpowiedniej temperatury w miejscu pracy. Przepisy BHP nie regulują górnej granicy, wyznaczają natomiast minimalną temperaturę w okresie zimowym czy przy pracach wykonywanych w zimnych pomieszczeniach.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić temperaturę nie niższą niż 18 °C w pomieszczeniach w pracy, w których wykonywana jest lekka praca fizyczna lub biurowa. W przypadku pomieszczeń, w których względy technologiczne nie pozwalają na tak wysoką temperaturę, musi być ona natomiast nie niższa niż 14 °C.
Praca na otwartej przestrzeni czy w nieogrzewanych pomieszczaniach to dla pracodawcy kolejne obowiązki BHP zimą. Konieczne jest bowiem zapewnienie pomieszczeń pozwalających pracownikom ogrzać się, schronić przed deszczem czy zmienić odzież. Pomieszczenia te powinny być wyposażone w sprzęt pozwalający na podgrzewanie posiłków, a panująca w nich temperatura nie może być niższa niż 16 °C. W przypadku niedopełnienia obowiązków związanych z zapewnieniem odpowiedniej temperatury, jak i pozostałych obowiązków z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy przewidziane są kary za nieprzestrzeganie BHP.
Odśnieżanie dachu
Dla pracodawcy dodatkowe obowiązki BHP zimą oznaczają także konieczność odśnieżenia dachów ze zwałów śniegu czy sopli. Nie będzie mógł jednak powierzyć pracy na wysokości każdemu pracownikowi. Może to być tylko osoba posiadająca aktualne orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na wysokości. Taki pracownik powinien ponadto odbyć instruktaż stanowiskowy, a także zostać poinformowany o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaniem pracy na wysokości.
Do obowiązków pracodawcy zimą należy wówczas także zapewnienie odpowiednich środków ochrony. Będą to szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji i amortyzatorem lub urządzeniem samohamownym, hełm ochronny , obuwie zabezpieczające przed poślizgiem oraz odzież ochronna odpowiednia do danych warunków klimatycznych. Obowiązkiem pracownika jest natomiast stosowanie sprzętu, który ma zapewnić mu bezpieczeństwo. Pracodawca obowiązany jest też tak zorganizować pracę, by zabezpieczyć się na wypadek załamania dachu. Konieczne jest również zadbanie o bezpieczeństwo osób trzecich – wygrodzenie i oznakowanie strefy niebezpiecznej, w której mogą spadać usuwane masy śniegu czy lodu.
Nie wszystkie prace budowlane można wykonywać zimą
Silny wiatr, opady śniegu czy niskie temperatury to warunki, które nie sprzyjają pracy na budowie. Mogą stanowić zresztą dodatkowe zagrożenie, dlatego obowiązki BHP zimą przewidują pewne ograniczenia:
- Podczas gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu, gołoledzi oraz w czasie burzy lub przy powietrzu o gęstości powyżej 10 m/s zabroniony jest montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań czy ruchomych podestów roboczych
- Zabronione jest prowadzenie robót rozbiórkowych, jeżeli zachodzi możliwość przewrócenia części konstrukcji obiektu przez wiatr
- Po każdym silnym wietrze każdorazowo sprawdzane muszą być rusztowania, ruchome podesty robocze, żurawie budowlane i stanowiska pracy
W niektórych przypadkach pracodawca zapewni także posiłki regeneracyjne
Wśród obowiązków pracodawcy znajduje się także zapewnienie napojów i posiłków dla pracowników przy temperaturze powietrza zimą – w okresie od 1 listopada do 31 marca – niższej niż 10 °C. Obowiązek ten dotyczyć będzie jednak tylko tych pracowników, którzy wykonują na otwartej przestrzeni w okresie zimowym pracę związaną z wysiłkiem fizycznym powodującą wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet.
Aby posiłek mógł zostać uznany za profilaktyczny, musi spełniać określone wymogi. Konieczne jest, by zawierał w swoim składzie około 50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów i 15% białka, a także by posiadał wartość kaloryczną około 1.000 kcal. Jeśli pracodawca nie ma możliwości zapewnienia takich posiłków we własnym zakresie, może umożliwić pracownikom zjedzenie takiego posiłku w punktach gastronomicznych.
