Rozwiązanie umowy o pracę zwykle występuje za wypowiedzeniem lub za porozumieniem stron. Nie oznacza to jednak, że pracownik może w tym czasie czuć się bezkarnie i naruszać podstawowe obowiązki. Możliwe jest bowiem wówczas zwolnienie dyscyplinarne w okresie wypowiedzenia.
Obojętnie, która strona wypowie umowę – póki okres wypowiedzenia trwa, pracownik nadal pozostaje pracownikiem. Oznacza to, że wciąż przysługują mu prawa i obowiązki, w tym wykonywanie poleceń pracodawcy czy przestrzeganie zasad obowiązujących w zakładzie pracy. Wprawdzie pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia czy udzielić mu na ten okres urlopu. Jeśli jednak tego nie zrobi, ostatnie tygodnie czy miesiące w danym zakładzie pracy nie powinny się różnić od czasu sprzed wypowiedzenia.
Możliwa zmiana trybu rozwiązania umowy
W okresie wypowiedzenia stosunek pracy trwa nadal. Tym samym ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych może spowodować rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Do takich obowiązków należeć będzie chociażby wykonywanie zadań wynikających z umowy o pracę, pozostawanie w gotowości do pracy w określonych godzinach czy przestrzeganie zasad BHP w zakładzie pracy.
Jeśli więc pracownik przykładowo nie stosuje się do poleceń przełożonego, samodzielnie udaje się na urlop albo nie stawia się w pracy i nie jest to obecność usprawiedliwiona, możliwe jest zwolnienie go dyscyplinarne w okresie wypowiedzenia. Oczywiście ta zasada obowiązuje także w odwrotnej sytuacji – gdy to pracodawca dopuszcza się ciężkiego naruszenia swoich obowiązków związanych z jeszcze trwającym stosunkiem pracy.
Warto też wspomnieć, że ciężkie naruszenie obowiązków przez którąś ze stron to nie jedyny powód rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Możliwe to jest także w przypadku popełnienia przez pracownika przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku. Przestępstwo to musi być jednak oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem. Umowę w trybie natychmiastowym można rozwiązać także z pracownikiem, który w zawiniony sposób utracił uprawnienia konieczne do wykonywania pracy na danym stanowisku. Co więcej, Kodeks pracy dopuszcza rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w przypadku usprawiedliwionej nieobecności pracownika przekraczającej czas określony przez artykuł 53. Kodeksu pracy.
Zwolnienie dyscyplinarne w okresie wypowiedzenia wymaga spełnienia pewnych warunków
O ile pracodawca może dyscyplinarnie zwolnić pracownika, to przed rozwiązaniem umowy w tym trybie musi spełnić wszystkie prawne wymogi. W przeciwnym razie będzie mieć miejsce wadliwe rozwiązanie umowy o pracę.
Aby więc zwolnienie dyscyplinarne w okresie wypowiedzenia wywarło zamierzone skutki musi ono:
- Mieć formę pisemną
- Wskazywać na konkretną i rzeczywistą przyczynę rozwiązania umowy w trybie dyscyplinarnym
- Zawierać pouczenie o możliwości odwołania się do sądu pracy w ciągu 21 dni.
Jeśli w zakładzie pracy działa organizacja związkowa, pracodawca musi także zawiadomić ją o zamiarze rozwiązania umowy w tym trybie i zasięgnąć opinii. Zakładowa organizacja wyrazi swoje zdanie i zgłosi ewentualne zastrzeżenia, jednak jej opinia nie będzie dla pracodawcy wiążąca.
