Pracodawca – co do zasady – może zmienić obowiązki zatrudnionego pracownika, ale za jego zgodą (na mocy porozumienia lub wypowiedzenia zmieniającego, jeśli pracownik je przyjmie). Jest jednak także trzecia opcja – i w tym wypadku pracodawca nie potrzebuje zgody pracownika.
Powierzenie pracownikowi innej pracy: kiedy jest to możliwe?
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, powierzenie pracownikowi innej pracy (a ściślej rzecz ujmując: innych obowiązków zawodowych niż dotychczasowe) może nastąpić w wyniku:
- porozumienia stron,
- wypowiedzenia zmieniającego,
- czasowego powierzenia innych zadań.
O ile w pierwszym i drugim przypadku pracodawca musi mieć zgodę pracownika (zatrudniony nie musi przyjąć wypowiedzenia zmieniającego), o tyle w trzecim przypadku takiej zgody już mieć nie musi. Zgodnie z art. 42 par. 4 Kodeksu pracy
Wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.
Należy jednocześnie zwrócić uwagę na zwrot „uzasadnione potrzeby pracodawcy”. To oznacza, że pracodawca nie nie może powierzyć pracownikowi innej pracy niż dotychczasowa na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. A w dodatku – musi mieć ku temu odpowiednie przesłanki. Co jednak należy rozumieć przez uzasadnione potrzeby?
Uzasadnione potrzeby pracodawcy to uzasadnione potrzeby całego zakładu pracy
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 1979 r. (sygn. akt I PR 55/79) uzasadnione potrzeby pracodawcy to takie, w którym liczą się potrzeby całej firmy. Tym samym nie mogą być to potrzeby np. tylko konkretnego działu czy określonej komórki organizacyjnej. Jednocześnie uzasadnioną potrzebą będzie zapewnienie realizacji także części zadań zakładu pracy – tak, by jego funkcjonowanie nie zostało zakłócone. Jeśli zatem dojdzie do sytuacji, w której np. pracodawca zwalnia jednego z pracowników dyscyplinarnie, to może jego obowiązki czasowo powierzyć innemu zatrudnionemu.
Należy jednocześnie pamiętać, że pracownik, któremu zostanie powierzona praca, musi mieć odpowiednie kwalifikacje, by wykonywać te obowiązki. Przez kwalifikacje należy rozumieć wykształcenie, ale i doświadczenie zawodowe. Certyfikaty i zaświadczenia nie są niezbędne. Chyba, że wynika to z samego charakteru stanowiska – na przykład operatorzy wózków widłowych muszą mieć odpowiednie uprawnienia.
Tym samym pracodawca w istocie może powierzyć pracownikowi inne obowiązkowi zawodowe bez jego zgody. Musi jednak wiedzieć, że tylko przy jednoczesnym spełnieniu kilku warunków.