Wyjście na papierosa w pracy – poza budynkiem firmy – czy też wyjście po kanapkę do sklepu w trakcie przerwy może być zabronione. I nie chodzi tutaj wyłącznie o przepisy dotyczące dzielenia jednorazowej, piętnastominutowej przerwy przysługującej pracownikom na podstawie Kodeksu pracy. W niektórych sytuacjach pracodawca może za to nawet zwolnić pracownika.
Wyjście na papierosa w pracy podczas przerwy czy wizyta w sklepie mogą być zabronione
Już jakiś czas temu przypominałam na łamach Bezprawnika, że pięciominutowa przerwa w pracy – wykorzystywana często właśnie na wyjście na papierosa w pracy czy też na pójście po kawę – jest właściwie niezgodna z przepisami Kodeksu pracy. Zgodnie z ustawą, pracownikowi przysługuje w ciągu pracy jedna, piętnastominutowa przerwa, której nie może dzielić na krótsze przerwy – musi ją wykorzystać jednorazowo. To od pracodawcy zależy, czy wprowadzi dodatkową przerwę – która jednak nie może trwać dłużej niż godzinę, a ponadto co do zasady nie przysługuje za nią wynagrodzenie.
Co jednak, jeśli pracownik – chcąc wykorzystać zgodnie z prawem przysługującą mu piętnastominutową przerwę – wyjdzie do sklepu znajdującego się na wprost firmy? Albo pójdzie do kawiarni znajdującej się na tej samej ulicy, by zamówić sobie kawę i ciastko? Także i w tej kwestii nie ma dla pracowników dobrych wiadomości. Teoretycznie Kodeks pracy nie reguluje tej kwestii, a pracodawca nie ma prawa narzucić pracownikom sposobu wykorzystania przerwy. Może jednak – w regulaminie pracy zakładu – ustalić, że podczas przerwy w pracy pracownicy nie mogą opuszczać budynku firmy (poza wyjątkowymi sytuacjami). Pracodawca może to tłumaczyć na przykład względami bezpieczeństwa.
Nie da się zresztą ukryć, że niektórzy pracodawcy wprowadzają zakaz opuszczania budynku firmy podczas przerwy także w obawie przed tym, by pracownicy nie spóźniali się i by nie wydłużali mimowolnie przerw, tłumacząc, że w sklepie czy kawiarni były kolejki.
Czy jeśli w regulaminie zawarto zakaz wyjścia na przerwę poza budynek firmy, to czy pracodawca może zwolnić pracownika za złamanie tego zakazu?
Odrębną kwestią jest, czy pracodawca – jeśli w regulaminie pracy ustanowił zakaz wychodzenia na przerwę poza budynek firmy – może zwolnić pracownika, który tę zasadę złamał. Po pierwsze – na pewno pracownik dopuszcza się w takiej sytuacji naruszenia obowiązków pracowniczych. To z kolei oznacza, że pracodawca ma możliwość nałożenia kary porządkowej. Co jednak, jeśli pracownik łamie regulamin pracy nagminnie? W takiej sytuacji możliwe jest nawet zwolnienie dyscyplinarne – zwłaszcza, jeśli pracownik zdawał sobie sprawę z dokonywanych naruszeń regulaminu pracy, a pracodawca już wcześniej upominał go lub nakładał na niego kary porządkowe. Nie ma wtedy znaczenia, że Kodeks pracy nie reguluje wprost kwestii wychodzenia na przerwę poza budynek firmy – pracodawca i tak może wyciągnąć najsurowsze konsekwencje.
