Zasiłek macierzyński jest świadczeniem pieniężnym otrzymywanym po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie przynajmniej jednego dziecka. Przysługuje osobom, które opłacały ubezpieczenie chorobowe czy urodziły dziecko, gdy przebywały na urlopie wychowawczym. Od 2023 roku wprowadzono zmiany w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Zmiana wysokości zasiłku macierzyńskiego 2023
Co do zasady, wysokość świadczenia obliczana jest na podstawie średniej z przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto, które jest wypłacane 12 miesięcy przed narodzeniem się dziecka. Jednakże w poniższych przypadkach sprawa wygląda trochę inaczej:
- jeśli przeciętne wynagrodzenie jest mniejsze niż 1000 zł, państwo dopłaca różnicę do wysokości 1000 zł,
- jeśli zatrudnienie trwa krócej niż 12 miesięcy, zasiłek macierzyński jest obliczany na podstawie średniej z pełnych przepracowanych miesięcy,
- w przypadku kobiet, które nie odprowadzają składek na ubezpieczenie chorobowe, są zatrudnione na umowę o dzieło, studentek i bezrobotnych obowiązuje tzw. kosiniakowe, które dostają przez rok od dnia urodzenia się dziecka.
Oprócz wielkości zarobków i warunków zatrudnienia, o wysokości zasiłku macierzyńskiego decyduje również termin, w którym złoży się wniosek. Dlatego warto pamiętać, że:
- wniosek złożony nie później niż 21 dni po porodzie o chęci skorzystania z całości urlopu rodzicielskiego zaraz po urlopie macierzyńskim, obliguje do wypłaty miesięcznego zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu (macierzyńskiego i rodzicielskiego) w wysokości 81,5% podstawy wymiaru zasiłku (przed zmianami było to 80%),
- jeśli ktoś będzie chciał skorzystać z urlopu rodzicielskiego w większej odległości czasowej od urlopu macierzyńskiego, wysokość świadczenia wyniesie 70% podstawy wymiaru zasiłku (przed zmianami było to około 67,5%).
Wniosek można złożyć jeszcze przed narodzeniem się dziecka. Jest możliwość wykorzystania wówczas 6 tygodni zasiłku macierzyńskiego, a po porodzie reszty przysługującego świadczenia. Wniosek należy złożyć na druku ZAM – osobiście, listownie do właściwej siedziby Zakładu Ubezpieczeń Społecznych bądź elektronicznie przez platformę ePUAP – konieczne jest wtedy założenie profilu zaufanego.
Zasiłek macierzyński – kto jest uprawniony do jego uzyskania?
Od 2023 r. nastąpiło rozszerzenie listy uprawnionych do otrzymania świadczenia. Zatem o zasiłek macierzyński może starać się osoba, która w okresie urlopu wychowawczego bądź ubezpieczenia chorobowego:
- urodziła dziecko,
- przyjęła na wychowanie dziecko, które nie ukończyło 7. roku życia (w przypadku dziecka, którego dotyczy odroczony obowiązek szkolny – do 10. roku życia) i wystąpiła do sądu opiekuńczego o jego przysposobienie,
- przyjęła na wychowanie dziecko, które nie ukończyło 14. roku życia i wystąpiła do sądu opiekuńczego o jego przysposobienie,
- przyjęła na wychowanie jako rodzina zastępcza (oprócz rodziny zastępczej zawodowej) dziecko, które nie ukończyło 7. roku życia (w przypadku dziecka, którego dotyczy odroczony obowiązek szkolny – do 10. roku życia).
Poza tym do skorzystania z zasiłku macierzyńskiego ma prawo ojciec dziecka bądź inny członek rodziny. Warunkiem jest posiadanie ubezpieczenia. Można się wówczas ubiegać o świadczenie, jeśli:
- matka umrze albo porzuci dziecko,
- ojciec lub członek rodziny przerwą zatrudnienie itp., aby móc zaopiekować się dzieckiem.
