Wśród wielu osób funkcjonuje przeświadczenie, że testament załatwia wszystkie problemy związane z dziedziczeniem. Pewnie w wielu przypadkach tak faktycznie jest, jednak nie zawsze. Dotyczy to największego zmartwienia wszystkich spadkobierców testamentowych— zachowku. Testament chroni przed zachowkiem, ale nie zawsze.
Czy testament chroni przed zachowkiem?
Testament, choć jest popularnym sposobem na rozwiązanie wielu problemów związanych z dziedziczeniem, siłą rzeczy nie rozwiązuje ich wszystkich. Oprócz samej formalności związanej z jego sporządzeniem podobnie jak inne konstrukcje prawne, tak i testament obwarowany jest pewnymi zasadami, których obowiązek przestrzegania nakłada prawo. Te prawne ramy powodują, że testament ma swoje ograniczenia, a co za tym idzie, nie może pomóc rozwiązać wszystkich problemów. Jednym z najważniejszych komplikacji, jakie stoją przed spadkobiercami, jest oczywiście zachowek.
Spadkobiercy ustawowi pominięci w testamencie mają prawo do dochodzenia zapłaty zachowku od spadkobierców testamentowych. Sporządzenie testamentu nie uchroni przed jego zapłatą, przynajmniej nie w każdej sytuacji.
Zmiany zasad dziedziczenia
Aby testament chronił przed zachowkiem, musi zostać sporządzony według pewnych zasad. Pozbawienie prawa do zachowku będzie skuteczne tylko w przypadku wydziedziczenia danego spadkobiercy. W testamencie musi więc znaleźć się wzmianka o wydziedziczeniu danej osoby oraz powody stojące za taką decyzją. Spadkodawca nie może jednak pozbawić spadkobiercy prawa do zachowku z dowolnych powodów. Te są ściśle wskazane przez Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 1008 kc może się tak stać w trzech przypadkach:
Skuteczne wydziedziczenie musi więc opierać się na powyższych powodach wskazanych wyraźnie w testamencie. Tylko w takiej sytuacji testament chroni przed zachowkiem. W każdej pozostałej sytuacji albo w przypadku braku wydziedziczenia, testament nie zagwarantuje braku zapłaty zachowku. Oczywiście taki obowiązek pojawi się tylko w sytuacji, kiedy osoba uprawniona wystąpi z odpowiednim żądaniem zapłaty zachowku.
