Wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce zbliża się coraz większymi krokami. Na jego drodze stoi jednak kilka przeszkód. Jedną z nich są zaproponowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska stawki opłaty produktowej, które mają obowiązywać od stycznia 2025 r. Na wieść o tym, że ministerstwo ma zamiar wprowadzić tak niskie opłaty, sprawą zajęli się między innymi członkowie Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste. Żądają m.in. radykalnego podniesienia stawek opłaty produktowej.
Przedstawiciele stowarzyszenia Zero Waste wskazują na Słowację, gdzie system kaucyjny działa bardzo sprawnie
Oprócz radykalnie wyższej stawki opłaty produktowej, w przypadku Słowacji mamy do czynienia także z bardzo dobrym zaimplementowaniem innych przepisów. Słowacy to naród, który bardzo profesjonalnie podszedł do nowych zasad. W kampanię włączył się nie tylko rząd słowacki, ale także administratorzy systemu, sprzedawcy, czy producenci urządzeń. Niewątpliwe metody wprowadzania systemu kaucyjnego na Słowacji mogą być dla polskiego rządu przykładem.
Słowacy aktywnie zaangażowali się w zwrot nie tylko plastikowych butelek, ale także puszek. Dlatego w tym kraju w ciągu pierwszych 10 miesięcy udało się zebrać 70% opakowań, które były objęte kaucją. W sklepach ustawiane są kolejne recyklomaty, a zwiększenie ich liczby jest postulowane przez samych mieszkańców. W ten sposób chcą oni mieć większą wygodę w oddawaniu opakowań. Większość Słowaków wybiera ten sposób zwrotu opakowań ze względu na bezproblemowy przebieg całej czynności.
Członkowie Zero Waste oczekują kilkukrotnego podniesienia opłaty, która została zaproponowana przez ministerstwo
Rzeczone podniesienie opłaty byłoby niezwykle radykalnym posunięciem, gdyż Zero Waste chce wzrostu stawki z 1zł za kg do 25 zł za kg. Jako przykład wskazuje właśnie na Słowację, gdzie wysoka stawka opłaty produktowej wpływa na efektywność całego systemu. Członkowie stowarzyszenia nazywają zaproponowane stawki skandalicznie niskimi. Według przedstawicieli Zero Waste tak niskie stawki stanowią zagrożenie dla funkcjonowania całego systemu. Mówią także o konieczności dostosowania ich wysokości do ekologicznych i środowiskowych założeń w miastach i gminach.
System kaucyjny ma działać w Polsce od 2025 roku
Butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów, szklane butelki wielorazowe o pojemności do 1,5 litra oraz puszki metalowe o pojemności do 1 litra, zostaną obłożone kaucją. Ma wynosić ona 50 gr. i podlegać zwrotowi wtedy, gdy będziemy oddawać opakowania. Co ważne – w takim wypadku nie będziemy musieli pokazywać paragonu, co ma usprawnić cały proces zwrotu butelek czy puszek. Na sklepy powyżej 200 metrów kwadratowych zostanie nałożony obowiązek odbioru opakowań. Mniejsze sklepy będą mogły przystępować do systemu na zasadach dobrowolności. Ważna jest także zasada, która mówi, że nieodebrana kaucja będzie przeznaczana na finansowanie całego systemu.
