Nie da się ukryć, że nie każdy przedsiębiorca jest vatowcem. Wystarczy właściwy rodzaj wykonywanej działalności albo sprzedaż nieprzekraczająca limitu 200 tys. zł rocznie. Czy to oznacza, że nie dotyczą nas żadne obowiązki związane z podatkiem od towarów i usług? Ależ skąd. Jednym z nich jest faktura przy zwolnieniu z VAT wystawiana na wyraźne życzenie nabywcy.
Nawet zwolnieni z VAT przedsiębiorcy nie uciekną całkowicie od obowiązku wystawiania faktur
Podatek od towarów i usług jest jedną z najbardziej skomplikowanych i sformalizowanych danin na rzecz państwa nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Naruszenie tych wszystkich obowiązków wynikających z ustawy o VAT może się wiązać z przykrymi konsekwencjami. Ich wypełnianie z kolei może zabierać dużo czasu, który lepiej byłoby poświęcić na prowadzenie przedsiębiorstwa. Nic więc dziwnego, że część mniejszych firm wolałaby nie mieć z nim nic wspólnego. Nie jest to jednak do końca możliwe, nawet jeśli akurat nasz biznes obejmuje zwolnienie przedmiotowe albo podmiotowe.
Przypomnijmy: zwolnienie przedmiotowe z VAT dotyczy konkretnych rodzajów usług, które ustawodawca wyłączył z konieczności odprowadzania tego podatku. Są to przede wszystkim usługi w zakresie opieki medycznej świadczone przez osoby wykonujące któryś z zawodów medycznych. Przykładem mogą tu być lekarze, pielęgniarki oraz psychologowie. Zwolnienie przedmiotowe obejmuje także usługi edukacyjne, w tym także prywatne nauczanie na wszystkich możliwych poziomach.
Zwolnienie podmiotowe przysługuje przedsiębiorcom, których sprzedaż łącznie w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 200 000 zł. Nie wliczamy do niej kwoty podatku. Warto wspomnieć, że istnieje także wyłączenie przedmiotowe od zwolnienia podmiotowego.
Z tej możliwości nie wolno skorzystać firmom dostarczającym towary objęte podatkiem akcyzowym, na przykład te tytoniowe. W grę wchodzą także budynki, budowle, tereny budowlane, nowe środki transportu oraz sprzedawane na odległość preparaty kosmetyczne i toaletowe, komputery, wyroby elektroniczne i optyczne, urządzenia elektryczne oraz różnego rodzaju maszyny. Wyjątki obejmują także sprzedaż części samochodowych oraz motocyklowych.
Zwolnienie z VAT ujmuje podatnikowi całkiem sporo obowiązków. Nie oznacza to jednak, że eliminuje wszystkie z nich albo że przepisy nie przewidują jakichś innych sprytnych wyjątków. Dobrym przykładem może być faktura przy zwolnieniu z VAT.
Faktura przy zwolnieniu z VAT jest zauważalnie prostsza od tej wystawianej przez vatowców
Pierwsza myśl, jaka może przyjść do głowy, to pytanie „jaka znowu faktura przy zwolnieniu z VAT”? Co do zasady bowiem podatnicy objęci zwolnieniem przedmiotowym albo podmiotowym nie muszą wystawiać faktur swoim klientom. Jest jednak jedno małe „ale” w postaci art. 106b ust. 3 pkt 2) ustawy o VAT.
3. Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
[…]
2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118
– jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Okazuje się więc, że jeśli nabywca towaru albo usługi zażąda od nas wystawienia faktury, to mamy obowiązek to zrobić. Możemy się od niego uwolnić jedynie wtedy, gdy osoba uprawniona przekroczy termin 3 miesięcy. Liczymy go jednak nie od faktycznego dostarczenia towaru lub usługi albo otrzymania przynajmniej części zapłaty. Musimy poczekać na koniec miesiąca, w którym ma miejsce dane zdarzenie. Dopiero wtedy możemy odliczyć 3 miesiące.
Co ciekawe, faktura przy zwolnieniu z VAT występuje także wtedy, kiedy po prostu zdecydujemy się takowe wystawiać swoim klientom. Mamy do tego prawo pomimo objęcia nas którymś ze zwolnień. Od opisanego wyżej wyjątku istnieje także specjalny wyjątek dla rolników ryczałtowych.
Jak taka faktura powinna właściwie wyglądać? Trzeba przyznać, że dokument będzie miał w takim przypadku nieco uproszczony charakter. Poszczególne przepisy art. 106e wyłączają część obowiązkowych pozycji występujących w „normalnych” fakturach.
Przy zwolnieniu przedmiotowym obowiązkowe są: data wystawienia, kolejny numer faktury, nazwy podatnika oraz nabywcy wraz z ich adresami, oraz liczbę lub rodzaj towaru lub usługi. Powinniśmy także wskazać miarę i ilość dostarczonych towarów albo zakres wykonania usługi wraz z jednostkową ceną oraz kwotę należności ogółem. Przy zwolnieniu podmiotowym czeka nas jeszcze wskazanie podstawy prawnej zwolnienia. Nievatowcy korzystający ze zwolnienia przedmiotowego nie muszą jej wskazywać, ale mogą to zrobić. Będzie to art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
