Jeśli pracownik trwoni zarobki, jego małżonek/małżonka ma prawo do ubiegania się o nie. Przekazanie wypłaty małżonka następuje w trybie nieprocesowym – wystarczy skierować się do sądu rodzinnego.
Nie trzeba do tego wcale sprawy o alimenty. Istnieje specjalny, uproszczony tryb, określony przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Nie wymaga przeprowadzenia procesu, a jedynie wydania odpowiedniego postanowienia przed sąd rodzinny. O takiej sytuacji mówi artykuł 28 KRiO.
Przekazanie wypłaty małżonka – podstawa prawna
§ 1. Jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.
§ 2. Nakaz, o którym mowa w paragrafie poprzedzającym, zachowuje moc mimo ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków. Sąd może jednak na wniosek każdego z małżonków nakaz ten zmienić albo uchylić.
Przekazanie wypłaty małżonka – procedury
Niepotrzebne jest więc ani przeprowadzanie sprawy o alimenty, ani zasądzenie ugody stwierdzającej prawo do świadczenia. Pracodawca nie może jednak podjąć takiej decyzji w imieniu sądu – byłoby to naruszenie dóbr pracowniczych. Sąd wymaga w takim wypadku łącznego spełnienia dwóch przesłanek: wspólnego pożycia i tego, że współmałżonek nie spełnia obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Co ważne, dotyczy to wyłącznie małżeństw – konkubinatów przepisy nie obejmują.
Pracownik nie musi dawać pieniędzy małżonkowi do ręki – wystarczy, że nie robi zakupów czy nie opłaca rachunków. Czyli ogólnie – trwoni wypłatę. Sąd przeprowadza sprawę o wydanie nakazu wypłaty wynagrodzenia w trybie nieprocesowym. Pracodawca w samej sprawie nie bierze udziału. Nie ma też możliwości podważenia decyzji. Nie może zaprzestać wypłat nawet jeśli sytuacja się zmieniła i pracownik zaczął dokładać się do życia rodzinnego.
Przekazanie wypłaty małżonka nie obejmuje tylko płacy zasadniczej. Sąd może podjąć decyzję o wypłacie również premii czy dodatków – „trzynastki”, deputatów czy innych świadczeń, w tym ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop.
Uprawniony nie potrzebuje do tego komornika. Jedynie składa postanowienie nakazujące wypłatę mu wynagrodzenia w firmie małżonka. Szef od tego czasu nie może wypłacać pensji pracownikowi – przekazuje je do rąk małżonka. Nie istnieją przepisy wymuszające na pracodawcy wykonanie decyzji sądu – to drobna luka w prawie. jeśli szef jednak nie będzie się wywiązywał z obowiązku, osoba uprawniona ponosi szkodę, która ją uprawnia również do odszkodowania.
Każda ze stron może złożyć wniosek o zmianę nakazu – jego rozszerzenie albo ograniczenie. Tylko wtedy pracownik może zacząć otrzymywać z powrotem wypłatę do rąk własnych.