O stawce Vat decyduje w gastronomii zachowanie klienta, a nie ocena fiskusa

O wysokości podatku Vat w gastronomii zdecyduje zachowanie klienta. Jeśli zje w restauracji przygotowany specjalnie dla niego posiłek,  to mamy do czynienia z usługą gastronomiczną opodatkowaną 8 procentową stawką Vat.  Jeśli natomiast klient zamawia posiłek na wynos, to jest to dostawa towaru, opodatkowana stawką 5 procent. Tak orzekł TSUE.

Polska gastronomia – fiskus, 1-0

Spory o to, co jest usługą gastronomiczną, a co dostawą towaru toczą polscy restauratorzy z fiskusem od kilku lat. Przyczyną jest ogólna interpretacja wydana przez Ministerstwo Finansów w 2016 roku. Wynika z niej, że do ceny netto gotowych posiłków przeznaczonych do bezpośredniej konsumpcji należy doliczyć 8 proc. Vat, ponieważ jest to usługa gastronomiczna.

Jeden z franczyzobiorców sieci McDonald będąc zdania, że ma prawo stosować podatek 5 procentowy, zdecydował się na batalię sądową. Sprawa trafiła do WSA w Gliwicach, który uznał rację katowickiej Izby Administracji Skarbowej. Klient się nie poddał, sprawa trafiła do NSA, który nabrał wątpliwości i zadał TSUE pytanie prejudycjalne, czy usługa, jaką świadczy franczyzobiorca McDonald jest usługą gastronomiczną czy dostawą towaru, w tym wypadku gotowych posiłków. To rozróżnienie rozstrzyga o opodatkowaniu według stawki 8 proc. lub 5 proc. Vat.

Kiedy jemy w restauracji?

NSA, występując z pytaniem do TSUE, chciał ustalić czy w pojęciu usługi restauracyjnej mieści się sprzedaż dań gotowych w warunkach, w których sprzedawca umożliwia spożycie dania na miejscu, nie oferuje jednak obsługi kelnerskiej, sprzedaje dania w uproszczonym procesie zamówień i oferuje klientowi ograniczone możliwości personalizacji zamówienia. NSA zapytał również, czy dla ustalenia dominującego charakteru czynności decydujące znaczenie powinien mieć sposób przygotowywania dań oraz to czy klient miał możliwość skorzystania z oferowanej mu infrastruktury służącej do skonsumowania dania.

Wyrok TSUE potwierdza, że dla rozróżnienia pomiędzy świadczeniem usług a dostawą towarów decydujące znaczenie powinno mieć określenie przeważającego elementu transakcji z punktu widzenia konsumenta. Jeżeli klient końcowy podejmował decyzję o nieskorzystaniu z zasobów udostępnionych mu przez sprzedawcę w związku z konsumpcją nabytej żywności, należało uznać, że z dostawą tej żywności nie wiązała się żadna usługa wspomagająca, a zatem dostawa ta powinna podlegać VAT według stawki 5 procent.

W wydanym wyroku Trybunał wskazał, że w przypadku złożonej transakcji składającej się z szeregu ściśle powiązanych elementów i czynności, które obiektywnie tworzą jedną nierozerwalną transakcję gospodarczą, w celu ustalenia czy transakcję tę należy zakwalifikować jako dostawę towarów lub świadczenie usług, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich transakcja ta ma miejsce i określić jej charakterystyczne i dominujące elementy.

Zdaniem Trybunału, usługa restauracyjna składa się z szeregu elementów wśród których dostawa żywności jest tylko jedną ze składowych. Istotna jest też, na przykład,  obecność kelnerów, układanie dań na talerzach, podawanie ich klientom, obecność szatni i toalet Według TSUE dopiero traktowanie tych kryteriów łącznie  wraz z decyzją klienta na ile z nich korzysta i gdzie zjada swój posiłek, pozwala rozstrzygnąć czy mamy do czynienie z usługą gastronomiczną czy dostawą towaru. Jednak, w przypadku gdy dostawie żywności towarzyszy jedynie udostępnienie podstawowych urządzeń, pozwalających ograniczonej liczbie klientów na konsumpcję na miejscu i wymagających nieznacznej działalności ludzkiej, te elementy stanowią jedynie świadczenia dodatkowe w minimalnym zakresie, które nie zmieniają dominującego charakteru świadczenia głównego, jakim jest dostawa towarów.