Coraz więcej osób odmawia poddania swoich pociech obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Z kolei sądy administracyjne wydają coraz więcej wyroków przymuszających do wykonania tej powinności. Finansowe kary dla rodziców, którzy nie szczepią dzieci są wysokie. I bardzo dobrze.
Jak pisze portal „prawo.pl”, w samym maju NSA wydał 10 wyroków przymuszających rodziców grzywną do poddania dzieci szczepieniom. Wojewódzkie sądy administracyjne w tym samym czasie wydały 40 takich orzeczeń.
Szczepienie dziecka to nie prawo, a obowiązek, który musi być egzekwowany przez państwo
Szczepienie dziecka to obowiązek prawny. Nie jest zależny od zgody, ani tym bardziej opinii rodzica. Mimo to, coraz więcej osób unika poddania dzieci szczepieniom. Zdaniem NSA, takie jednostki zmotywować do wykonania obowiązku mogą jedynie odpowiednio wysokie sankcje finansowe.
Większość rodziców odmawiających poddania dzieci szczepieniom opiera się na argumencie, że nie istnieje obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym, gdy pacjent nie wyrazi na to zgody. W związku z powyższym, osoby te uznają, iż egzekucja administracyjna tytułu wykonawczego w sprawie nie jest dopuszczalna. Takie wnioskowanie dość mocno mija się z wykładnią przepisów prawa i jest po prostu błędne.
Jak jest naprawdę? Obowiązek poddania dzieci szczepieniom ochronnym reguluje art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Przepis ten stanowi, że osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym na zasadach określonych w ustawie.
Zgodnie z treścią ustawy, Program Szczepień Ochronnych na dany rok ogłasza Główny Inspektor Sanitarny w formie komunikatu zamieszczonego w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia. Wspomniany komunikat określa terminy, w których należy poddać dziecko szczepieniom. Po ich upływie, prawny obowiązek szczepienia staje się wymagalny. Wówczas organy państwowe uzyskują uprawnienie do przymusowego wyegzekwowania tego obowiązku.
Wysokie kary dla rodziców, którzy nie szczepią dzieci
Wierzycielem w postępowaniach egzekucyjnych w sprawach o poddanie dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym jest Inspektor Sanitarny. To właśnie ten podmiot wystawia egzekucyjny tytuł wykonawczy. Kary dla rodziców, którzy nie szczepią dzieci przybierają postać sankcji finansowych w postaci grzywien. Mają one zmotywować do wykonania obowiązku osoby, które zostają nimi obciążone.
Tytuł egzekucyjny w takim postępowaniu może zostać wystawiony przeciwko każdemu z rodziców z osobna. Ma to uzasadnienie w fakcie, iż każdy z rodziców może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
Co istotne, jak orzekł NSA w wyroku o sygn. akt II OSK 1622/18 – równoznaczny z odmową poddania dziecka obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu jest brak stawiennictwa na badaniu kwalifikacyjnym do szczepienia. Opiekunowie nie mogą więc uzasadniać niewykonalności obowiązku szczepienia faktem, że dziecko nie przebyło badania kwalifikacyjnego.
Grzywna w celu przymuszenia obowiązku szczepienia jest nakładana w wysokości wynikającej z treści art. 121 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z tym przepisem, grzywna w celu przymuszenia może być nakładana kilkakrotnie w tej samej lub wyższej kwocie. Przy tym każdorazowo grzywna nałożona na osobę fizyczną nie może przekraczać kwoty 10 000 zł, a łącznie – 50 000 zł. Jak orzekają sądy administracyjne, każdorazowo zagrożenie finansowe powinno być na tyle dolegliwe, ażeby spełniało swoją funkcję w postaci przymuszenia rodziców do wykonania obowiązku poddania dzieci szczepieniom ochronnym.
