Jeśli ktoś chce mieć zapewnioną opiekę na starość, może przekazać w zamian za to swoją nieruchomość. Dzięki temu ma zapewnione dożywotnie utrzymanie, a nabywca szansę na lepsze życie.
Czym jest umowa dożywocia?
Właściciel może przekazać nieruchomość na rzecz innej osoby w zamian za jego utrzymanie do końca życia. Gwarantować to może umowa dożywocia. Musi mieć ona formę aktu notarialnego, więc konieczne jest sporządzenie jej w obecności notariusza. Warto też wtedy złożyć wniosek o jej wpis do księgi wieczystej określonej nieruchomości, aby interesy obydwu stron były odpowiednio zabezpieczone. Taką własność może zbyć jedynie osoba fizyczna. Natomiast nabycie jej jest możliwe zarówno przez osobę fizyczną, jak i prawną.
Art. 908. § 1. Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. § 2. Jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia. § 3. Dożywocie można zastrzec także na rzecz osoby bliskiej zbywcy nieruchomości.
W takiej umowie powinny być wymienione świadczenia, jakie miałby spełniać nowy właściciel nieruchomości wobec poprzedniego. Jeśli takie informacje nie będą podane, nabywca będzie musiał działać zgodnie z przepisami zawartymi w kodeksie cywilnym, czyli między innymi przyjąć osobę, od której dostał nieruchomość do swojego domu, zapewnić jej wyżywienie, właściwą pielęgnację w czasie choroby czy zorganizować pogrzeb na własny koszt. Prawo dożywocia ulega wygaśnięciu w momencie śmierci osoby uprawnionej.
Umowa dożywocia a pogorszenie stosunków między stronami
W przypadku braku spełniania obowiązków zawartych w umowie dożywocia przez nabywcę nieruchomości, osoba uprawniona do otrzymania pomocy może wnieść sprawę do sądu, aby nakłonić go do realizacji obiecanych świadczeń. Bywa również tak, że stosunki między stronami ulegają pogorszeniu w ciągu kilku lat, a co za tym idzie, wzajemne obcowanie nie jest nikomu na rękę. Wówczas zarówno nabywca nieruchomości, jak i jej poprzedni właściciel mogą wystąpić do sądu o zamianę wszystkich albo części świadczeń z umowy na dożywotnią rentę, której wartość jest im równa.
Warto wiedzieć, że za sporządzenie umowy o dożywocie trzeba zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych wynoszący 2% wartości rynkowej nieruchomości, który ma obowiązek zapłacić jej nabywca.
