Dzieci ślubne i nieślubne to podział dość archaiczny w świetle obecnych norm funkcjonujących w społeczeństwie. Zwłaszcza, że w świetle prawa nie ma takiego rozróżnienia. Rodzice — zwłaszcza ojcowie – mają takie same prawa do dziecka urodzonego poza małżeństwem.
Prawa ojca do dziecka urodzonego poza małżeństwem
Domniemanie ojcostwa męża matki pochodzi jeszcze z prawa rzymskiego. Zgodnie z tą zasadą za ojca dziecka urodzonego w małżeństwie uważany jest mąż matki. To domniemanie istnieje w czasie trwania małżeństwa oraz do trzystu dni po jego zakończeniu. Oznacza to, że dziecko urodzone w małżeństwie, mówiąc potocznie, ma ojca z urzędu. To właśnie to uregulowanie pozwala na pewną wygodę w kwestii posiadania dzieci w małżeństwie. Pewnie idąc dość daleko, pozwala też na traktowanie małżeńskich dzieci z pewnym „pierwszeństwem” nad tymi urodzonymi poza małżeństwem. Są to jednak tylko kwestie proceduralne. Jeżeli dziecko urodziło się poza małżeństwem, do uznania ojcostwa oprócz oświadczenia samego zainteresowanego potrzebna jest zgoda matki.
Podobnie kształtuje się kwestia nazwiska. Dziecko nosi nazwisko ojca, jeżeli zostanie przez niego uznane. Tę kwestię można jednak regulować i to rodzice mogą zdecydować wspólnie o ostatecznym kształcie nazwiska dziecka. Może być ono jedno bądź dwuczłonowe.
Prawa ojca do dziecka z nieformalnego związku
Niezależnie od tego, czy dziecko urodziło się w małżeństwie czy poza nim, ojciec dziecka ma wobec niego takie same prawa, ale również i obowiązki. Ojciec wraz z uznaniem dziecka dzieli z jego matką władzę rodzicielską. Oznacza to również, że musi płacić na utrzymanie dziecka. Alimenty należne są od chwili jego uznania. Ich wysokość, jak wiadomo, zależna jest od potrzeb dziecka. Nie jest więc powiedziane, że ich kwota musi być równa dla każdego z dzieci. Obowiązek działa również w drugą stronę, ojcu także przysługują alimenty od uznanego dziecka, jeżeli zachodzi taka uzasadniona potrzeba.
Rodzice dziecka nawet żyjący osobno wspólnie wychowują dziecko i troszczą się o jego potrzeby. Oboje są jego przedstawicielami ustawowymi, reprezentują dziecko przy czynnościach prawnych i ponoszą odpowiedzialność za jego czyny. Wiąże się to również z tym, że każde z rodziców ma prawo do widywania się z dzieckiem i wpływu na jego wychowanie. Tak samo więc,jak w przypadku ustalania miejsca pobytu dziecka i ewentualnych spotkań z dzieckiem, po rozwodzie będzie to ustalane dla rodziców nieżyjących wspólnie.
Dziecko pozamałżeńskie ma identyczne prawa jak dziecko urodzone w małżeństwie. Działa to w dwie strony. Zarówno w kwestii praw ojca bądź matki do dziecka i wpływu na jego wychowanie, jak i w kwestii praw dziecka względem rodziców.
