Teoretycznie można stwierdzić, że za pogrzeb płaci sam zmarły, ponieważ koszty pogrzebu (jeżeli zostały pokryte przez osobę niebędącą spadkobiercą i niezobowiązaną do ponoszenia tych kosztów na innej podstawie) zaliczają się do długów spadkowych. Dlatego osoby, które zdecydowały się na zorganizowanie pochówku, mogą starać się o zwrot kosztów pogrzebu – zarówno od spadkobierców, jak i na przykład od banku, w którym zmarły trzymał pieniądze.
Koszty pogrzebu, jeżeli nie zostały poniesione przez spadkobierców, wchodzą w skład długów spadkowych, a osoba, która za pogrzeb zapłaciła, może domagać się zwrotu pieniędzy. O ile oczywiście te wydatki były uzasadnione i odpowiadały lokalnym zwyczajom (wynajęcie dwunastu trębaczy raczej może być kwestią dyskusyjną). Jeżeli spadkobiercy uchylają się od zwrotu kosztów pogrzebu lub jeżeli pieniądze potrzebuje sam spadkobierca, o wypłatę środków można zwrócić się do banku.
Zwrot kosztów pogrzebu – bank ma obowiązek dać pieniądze
Prawo bankowe przewiduje odpowiednie procedury na wypadek śmierci właściciela rachunku bankowego. Jedną z nich jest możliwość wypłacenia środków z rachunku bankowego osobie innej niż spadkobierca, jeżeli ta domaga się zwrotu kosztów pogrzebu. Art. 55 prawa bankowego jasno wskazuje, że:
W przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej bank jest obowiązany wypłacić z tych rachunków:
kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu posiadacza rachunku osobie, która przedstawiła rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów — w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku.
Oznacza to więc, że niezależnie od tego, czy to spadkobierca wyprawił zmarłemu pogrzeb, czy zrobiła to sąsiadka, czy też może pracownik socjalny z lokalnego ośrodka pomocy społecznej, bank ma obowiązek zwrócić koszty pogrzebu właściciela rachunku osobie, która wykaże, że faktycznie taki pogrzeb zorganizowała i będzie w stanie udowodnić poniesione koszty (na przykład okazując rachunki lub faktury).
Zwrot kosztów pogrzebu – bank da pieniądze, jednak pod pewnymi warunkami
Oczywiście należy pamiętać, że aby myśleć o wypłacie pieniędzy, stanowiących zwrot kosztów pogrzebu z banku, na koncie zmarłego musi znajdować się odpowiednia kwota. Bank nie wypłaci więcej, niż kwota zgromadzona na koncie – nawet jeżeli zmarły miał konto z możliwością debetu.
Należy zwrócić również uwagę na koszty – bank może bowiem zakwestionować niektóre wydatki pogrzebowe i zwrócić tylko koszty, które są zgodne z zasadami logiki, gospodarności, a co najważniejsze – z lokalnym obyczajem. Oczywiście, jeżeli zmarły był osobą majętną, zapewne nie będzie problemu z nawet ze zwrotem kosztów wystawnego pochówku. Jednak w przypadku osób ubogich zdecydowanie trzeba się ograniczyć.
Pieniądze za pochówek nie wchodzą w skład masy spadkowej
Warto pamiętać, że jeżeli koszty pogrzebu pokrył spadkobierca (niezależnie od tego, czy jest jedynym spadkobiercą, czy też nie), również może zwrócić się do banku o zwrot kosztów. Koszty pochówku powinny zostać pokryte ze środków zmarłego i nie wchodzą w skład masy spadkowej.
Co bardzo ważne – w przypadku ubogich spadkobierców, ta kwestia może być kluczowa. Wypłata środków z konta bankowego spadkodawcy wiąże się ze spełnieniem szeregu formalności, związanych z dziedziczeniem i ujawnieniem swojego prawa, pieniądze na pogrzeb można otrzymać przed załatwieniem tych formalności.
