Praca przy komputerze jest pracą specyficzną. Wiele osób może wychodzić z założenia, że w przypadku pracy biurowej pracodawca jest zobowiązany jedynie do zapewnienia stanowiska pracy – czyli biurka, krzesła i komputera właśnie. Tymczasem pracodawcy maja obowiązek przestrzegania przepisów BHP, które jasno regulują wiele kwestii związanych z pracą przed ekranem.
Obowiązki pracodawcy względem pracownika pracującego przy komputerze określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Przepisy zawarte w rozporządzeniu stosuje się do każdego pracownika, który przy monitorze ekranowym spędza co najmniej połowę swojego czasu pracy. Okazuje się zatem, że ochroną wynikającą z przepisów rozporządzenia mogą być objęci także pracownicy, którzy tylko część swoich obowiązków służbowych muszą wykonywać przy komputerze.
Praca przy komputerze a przerwy w pracy
Pierwszą kwestią, która może interesować osoby pracujące przy komputerze, jest kwestia długości i liczby przerw w ciągu dnia pracy. Okazuje się, że nieprzerwana praca przy komputerze upoważnia do przerwy już po godzinie wykonywania swoich obowiązków. Pracownik ma wtedy 5 minut na krótki odpoczynek. Należy jednak pamiętać, że pracownik traci do niej prawo, jeśli pracodawca jest mu w stanie tak zorganizować pracę, że po godzinie spędzonej przed komputerem pracownik będzie musiał podjąć się obowiązków o zupełnie innym charakterze. Czyli takich, które siedzenia przed ekranem nie wymagają.
Okulary korekcyjne dla osób pracujących przed monitorem
Co ważne, pracownikom biurowym przysługuje także refundacja okularów korekcyjnych. Zanim jednak pracownik takie dofinansowanie otrzyma, musi wykonać badania okulistyczne i dostarczyć zaświadczenie od lekarza medycyny pracy. Dodatkowo konieczne jest również przedstawienie faktury potwierdzającej zakup okularów oraz złożenie odpowiedniego wniosku. Należy też pamiętać, że jeżeli pracownik postanowił sam zaopatrzyć się w okulary korygujące, a pracodawcy nie przedstawi odpowiedniego zaświadczenia, to o refundacji poniesionych kosztów może zapomnieć.
Pracodawca musi też zadbać o samo stanowisko pracy
W załączniku do przywołanego rozporządzenia określone jest również, jak powinno być przystosowane stanowisko do pracy przy monitorze ekranowym. Po pierwsze – nie może być ono zbyt małe. Powierzchnia biurka powinna być na tyle duża, by pracownik mógł swobodnie korzystać ze wszystkich urządzeń i przyborów znajdujących się w zasięgu jego ręki. Nie powinno to wymagać od pracownika zmiany pozycji (wstania z fotela).
Określona jest także odległość, w jakiej powinien stać monitor. Wynosi ona od 40 do 75 cm. Odpowiednie wymagania powinien też spełniać sam monitor. Obraz, który się na nim wyświetla, powinien być stabilny, a znaki – wyraźne i czytelne. Dodatkowo ekran powinien być wyposażony w warstwę antyodbiciową lub wyposażony w specjalny filtr. Specjalne wymagania powinna spełniać także klawiatura. Co ciekawe, nie powinna ona być np. częścią laptopa. Zgodnie z przepisami pracodawca powinien zapewnić pracownikowi klawiaturę będącą oddzielnym elementem wyposażenia stanowiska. Klawiatura powinna znajdować się w odległości przynajmniej 10 cm od brzegu biurka.
Monitor i klawiatura to nie wszystko. Przepisy regulują nawet kwestię biurka i fotela
To jednak nie koniec. Przepisy regulują nawet to, jak powinno być ustawione biurko i jaką powinno mieć wysokość. Najważniejsze jest to, by podczas pracy pracownik mógł zachować swobodną pozycję. Aby to było możliwe, biurko musi być na tyle wysokie, by między ramieniem a przedramieniem pracownika był zachowany kąt prosty. Wysokość biurka powinna też umożliwiać obserwowanie ekranu monitora pod odpowiednim kątem; górna krawędź monitora nie może się też znajdować powyżej linii oczu pracownika. Co ciekawe, ustawodawca pokusił się nawet o określenie rodzaju powierzchni biurka. Powinno być matowe, najlepiej też, jeśli jest jasne.
Pracodawca powinien również zapewnić pracownikowi stabilny fotel z pięcioma podporami, na kółkach, z możliwością obrotu 360 stopni. Z kolei wymiary fotela powinny zapewniać wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów. Ustawodawca zatroszczył się nawet o to, by określić możliwość regulacji fotela do pracy. Siedzenie powinno być wyprofilowane, a sam fotel wyposażony w podłokietniki.
Jak widać zatem, praca przy komputerze jest jednym z zagadnień, którym ustawodawca poświęcił naprawdę sporo uwagi. W praktyce jednak wiele osób pracujących przy monitorach nie ma wcale zapewnionego takiego komfortu pracy, jaki wynikałby z rozporządzenia i dołączonego do niego załącznika.
