Każdy działkowicz (a także osoby, które interesowały się kwestiami związanymi z Rodzinnymi Ogródkami Działkowymi) mają świadomość, że prawo do działki nie jest tożsame z prawem własności – jest to prawo do korzystania z działki. Prawo to ma jednak podobne cechy do własności, gdyż jest zbywalne (przedstawia nie raz nawet dosyć sporą wartość materialną) i nie wiążą się z nim szczególne ograniczenia. Ogródek działkowy po rozwodzie zwykle trafia w ręce jednego z małżonków i wymaga odpowiedniego rozliczenia się z drugim.
Zapytani o działkę pod miastem, zakupioną przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa, z pewnością odpowiemy, że działka ta stanowi składnik majątku wspólnego małżonków. Jednak w przypadku działki ROD takiej pewności już nie będziemy mieli. Wszystko ze względu na fakt, że mówimy o prawie do użytkowania działki, nie zaś o własności. Prawo to jednak wciąż przedstawia dość sporą wartość materialną.
Ogródek działkowy po rozwodzie – majątek wspólny do podziału
Działki ROD są oblegane, a prawo do korzystania z takiej działki jest warte czasem nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Dlatego właśnie można stwierdzić, że zdecydowanie jest to prawo o charakterze majątkowym, a więc jako takie, wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków. Oczywiście, jeżeli było ono nabyte w czasie trwania małżeństwa, z pieniędzy, które również stanowiły majątek wspólny małżonków.
Jeżeli jeden z małżonków jest w stanie wykazać, że działka została zakupiona z pieniędzy z majątku odrębnego (na przykład ze spadku lub z darowizny), to wtedy prawo korzystania z działki również będzie należało do jego majątku osobistego – w tym przypadku należy zastosować takie zasady, jak na przykład w przypadku prawa własności – chociaż prawo do działki ROD zdecydowanie prawem własności nie jest.
Ogródek działkowy po rozwodzie – należy pamiętać o zawiadomieniu stowarzyszenia ogrodowego
Byli już małżonkowie powinni zdecydować o tym, któremu z nich przypada prawo do ogródka działkowego w trakcie sprawy o podział majątku (w przypadku braku porozumienia pomiędzy małżonkami decyzję w tej sprawie podejmie sąd). Jednak tę kwestię należy zgłosić do stowarzyszenia ogrodowego, w skład którego wchodzi ich ogródek działkowy. Małżonkowie o ustaniu małżeństwa oraz o sprawie podziału majątku powinni poinformować odpowiednią wspólnotę w terminie 3 miesięcy od ustania małżeństwa.
W przypadku niedochowania tego terminu stowarzyszenie wyznacza dodatkowy termin, informując byłych małżonków o skutkach niedochowania tego terminu. A skutki są takie, że w przypadku braku podziału majątku, lub braku porozumienia pomiędzy małżonkami na temat działki (a także niepodjęcia kroków mających na celu dokonania podziału majątku), stowarzyszenie działkowe może podjąć decyzję o rozwiązaniu umowy z jednym z małżonków. Stowarzyszenie działkowe nie ma jednak prawa podważać decyzji dotyczącej podziału majątku, jeżeli sprawa jest w toku, lub jeżeli została już zakończona.
Ogródek działkowy a rozliczenia pomiędzy małżonkami
Warto pamiętać, że prawo do ogródka działkowego wiąże się z finansami – jest zbywalne i często dosyć sporo warte. Swoją wartość materialną mają również poszczególne elementy wyposażenia działki – od postawionego tam np. domku letniskowego, aż po nasadzenia. W tym przypadku jeden z małżonków będzie musiał spłacić drugiego, ewentualnie zrezygnować z innych składników majątku o podobnej wartości.