Codzienne wiadomości o kolejnych zwolnieniach grupowych mogą budzić niepokój wielu pracowników. Warto jednak pamiętać, że nie wszystkich zatrudnionych można w ten sposób zwolnić. Kogo nie mogą objąć zwolnienia grupowe?
Kogo nie mogą objąć zwolnienia grupowe? Część pracowników może spać spokojnie
Można wskazać co najmniej kilka przyczyn fali zwolnień grupowych w Polsce – i większość z nich nie ma nic wspólnego z obecnym stanem gospodarki w Polsce. Nie zmienia to jednak faktu, że w zasadzie codziennie kolejna firma ogłasza masową redukcję etatów.
Warto jednak mieć świadomość, że pracodawca (chyba, że całkowicie zamyka biznes) nie może zwolnić pracowników szczególnie chronionych przez Kodeks pracy. Kogo nie mogą objąć zwolnienia grupowe? Zgodnie z przepisami, pracodawca może wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy (ale nie zwolnić w ramach zwolnień grupowych) m.in.:
- pracownikowi, któremu pozostały nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego
- pracownicy w ciąży,
- pracownikowi, który złożył wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego lub jego części, od dnia złożenia tego wniosku (podobnie zresztą jak w przypadku urlopu rodzicielskiego lub jego części, a także urlopu ojcowskiego i opiekuńczego) do dnia zakończenia urlopu.
Oprócz tego ta sama zasada dotyczy również członków rad pracowniczych przedsiębiorstwa państwowego, członków zarządu zakładowej organizacji związkowej, a także członków organizacji związkowej upoważnionych do reprezentowania organizacji wobec pracodawcy (lub organu, który dokonuje za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy). Ponadto zwolnienia grupowe co do zasady nie obejmują członków specjalnego zespołu negocjacyjnego (albo europejskiej rady zakładowej), członków zespołu pracowniczego, przedstawicieli pracowników w radzie nadzorczej (albo radzi dyrektorów spółki), a także społecznych inspektorów pracy, osób powołanych do odbycia czynnej służby wojskowej czy osób będących członkami rady pracowników – lub określonym w porozumieniu przedstawicielami pracowników, uprawnionych do uzyskiwania informacji od pracodawcy oraz do prowadzenia z nim konsultacji.
Co istotne, jeśli pracodawca wypowie dotychczasowe warunki pracy i płacy pracownikom należących do wymienionych wyżej grup, i wskutek tego wypowiedzenia nastąpi obniżenie wynagrodzenia, to zatrudnionym przysługuje dodatek wyrównawczy.
Warto jednocześnie podkreślić, że jeśli wymienieni pracownicy nie zgodzą się na podpisanie wypowiedzenia zmieniającego, to mogą zostać objęci zwolnieniem grupowym.
Pracownicy do zwolnienia w ramach zwolnień grupowych powinni być dobierani według specjalnych kryteriów
Warto zresztą mieć świadomość, że pracodawca nie powinien dowolnie, bez żadnych określonych kryteriów, kwalifikować pracowników do zwolnień grupowych. Pracodawcy zazwyczaj kierują się m.in. kwalifikacjami, wykształceniem, stażem pracy zatrudnionych – w kontekście potrzeb firmy.
Oprócz tego należy też dodać, że często pracownicy mają możliwość… zgłoszenia się do zwolnień grupowych. To niezła opcja dla osób, które i tak planowały zmienić zatrudnienie, a dzięki zwolnieniu w ramach zwolnień grupowych mogą liczyć na wysoką odprawę.
